10) विभूतियोगः महात्म्य
(বাংলা হরফে সংস্কৃত ৯৯'টি শ্লোক)
पार्वत्युवाच ।
सर्वज्ञ सर्वचैतन्य सर्वेश्वर गिरां गुरो । धन्यास्मि शिव मान्येन दृश्यमानेन यत्त्वया ॥१
পার্ব্বত্যুবাচ ।
সর্ব্বজ্ঞ সর্ব্বচৈতন্য সর্ব্বেশ্বর গিরাং গুরো । ধন্যাস্মি শিব মান্যেন দৃশ্যমানেন যত্ত্বয়া ।। ১
निरुपितमिदं पुण्यं नवमाध्यायवैभवम् । अनेकविस्मयस्वादुकथानकमयं मधु ॥२
নিরুপিতমিদং পুণ্যং নবমাধ্যায়বৈভবম্ । অনেকবিস্ময়স্বাদুকথানকময়ং মধু ।। ২
शृण्वन्त्या मम देवेश न तृप्तिर्जातु जायते । अकुण्ठा श्रवणोत्कण्ठा वर्द्धते वृषभध्वज ॥३
শৃণ্বন্ত্যা মম দেবেশ ন তৃপ্তির্জাতু জায়তে । অকুণ্ঠা শ্রবণোৎকণ্ঠা বর্দ্ধতে বৃষভধ্বজ ।। ৩
आसीन्मम हिमाम्भोधे गीतानां श्रुतिजीवितम् । तत्रापि दशमाध्यायं प्रधानं मुनयो जगुः ॥४
আসীন্মম হিমাম্ভোধে গীতানাং শ্রুতিজীবিতম্ । তত্রাপি দশমাধ্যায়ং প্রধানং মুনয়ো জগুঃ ।। ৪
तमुद्दिश्य महाध्यायमभिधेहि कथाकनम् ॥५
তমুদ্দিশ্য মহাধ্যায়মভিধেহি কথাকনম্ । ৫
महादेव उवाच ।
शृणु सुश्रोणि निश्रेणिं स्वर्गदुर्गस्य दुर्लभाम् । सीमामिव प्रभावाणां पावनीं परमां कथाम् । आसीत् काशीपुरे विप्रः पुण्यकीर्तिपरायणः ॥६
মহাদেব উবাচ ।
শৃণু সুশ্রোণি নিশ্রেণিং স্বর্গদুর্গস্য দুর্লভাম্ । সীমামিব প্রভাবাণাং পাবনীং পরমাং কথাম্ ।। ৬
प्रशान्तचेता निर्म्मुक्त-हिंसाकार्कश्यसाहसः । निवृत्तिनिरतो नित्यं जितेन्द्रियतया तथा ॥७
প্রশান্তচেতা নির্ম্মুক্ত-হিংসাকার্কশ্যসাহসঃ । নিবৃত্তিনিরতো নিত্যং জিতেন্দ্রিয়তয়া তথা ।। ৭
धीरधीरिति विख्यातो नन्दीव मयि भक्तिमान् । निस्तीर्णनिगमाम्भोधिः सर्वशास्त्रार्थकोविदः ॥८
ধীরধীরিতি বিখ্যাতো নন্দীব ময়ি ভক্তিমান্ । নিস্তীর্ণনিগমাম্ভোধিঃ সর্ব্বশাস্ত্রার্থকোবিদঃ ।। ৮
तस्य ध्यानपराधीनचेतसः प्रतिगच्छतः । अन्तरात्मनि निर्मग्न-मनसन्तत्त्वचक्षुषः ॥९
তস্য ধ্যানপরাধীনচেতসঃ প্রতিগচ্ছতঃ । অন্তরাত্মনি নির্ম্মগ্ন-মনসন্তত্ত্বচক্ষুষঃ । ৯
करावलम्वनं तस्य धावन् प्रीत्या ददाम्यहम् । कदाचन चमत्कारकारकं विमना मुनिः ॥१०
করাবলম্বনং তস্য ধাবন্ প্রীত্যা দদাম্যহম্ । কদাচন চমৎকারকারকং বিমনা মুনিঃ ।। ১০
आचान्तः किञ्च नासाग्रपरमानन्दमेदुरम् । दृश्यमासाद्य निद्राणकरणोहयमिवास्थितः ॥११
আচান্তঃ কিঞ্চ নাসাগ্রপরমানন্দমেদুরম্ । দৃশ্যমাসাদ্য নিদ্রাণকরণোহয়মিবাস্থিতঃ ।। ১১
उपाधास्य विशालाक्षि विशालां द्वारदेहलीम् । अशेत निशि निःशङ्कं तावल्लम्वेक्षणः क्षणम् ॥१२
উপাধাস্য বিশালাক্ষি বিশালাং দ্বারদেহলীম্ । অশেত নিশি নিঃশঙ্কং তাবল্লম্বেক্ষণঃ ক্ষণম্ ।। ১২
मामपृच्छद्भृङ्गिरिटिः प्रणम्य पादपङ्कजम् । अनेन विधिना केन विहितं तव दर्शनम् ॥१३
মামপৃচ্ছদ্ভৃঙ্গিরিটিঃ প্রণম্য পাদপঙ্কজম্ । অনেন বিধিনা কেন বিহিতং তব দর্শনম্ । ১৩
तपस्तप्तं हुतं जप्तं किमनेन महात्मना । दत्ते प्रतिपदं देवो यस्य हस्तावलम्वनम् ॥१४
তপস্তপ্তং হুতং জপ্তং কিমনেন মহাত্মনা । দত্তে প্রতিপদং দেবো যস্য হস্তাবলম্বনম্ ।। ১৪
अयं न लभते गन्तुं कम्मादम्मात् पुराद्वहिः । यदृच्छया यदा काशीसीमामुल्लङ्घ्य गच्छति ॥१५
অয়ং ন লভতে গন্তুং কম্মাদম্মাৎ পুরাদ্বহিঃ । যদৃচ্ছয়া যদা কাশীসীমামুল্লঙ্ঘ্য গচ্ছতি ।। ১৫
न पश्यति तदा सर्वान् पार्श्वस्थानपि देहिनः । अत्र हेतुमहं ज्ञातुमिच्छामि स्वामिभाषितम् ॥१६
ন পশ্যতি তদা সর্ব্বান্ পার্শ্বস্থানপি দেহিনঃ । অত্র হেতুমহং জ্ঞাতুমিচ্ছামি স্বামিভাষিতম্ ।। ১৬
अनुग्राह्योहस्मि चेद्वक्तु युक्तं चेत्तदुदीरय । भृङ्गिरिटेरिमं प्रश्नं रमाकर्ण्याहमूचिवान् ॥१७
অনুগ্রাহ্যোহস্মি চেদ্বক্তু যুক্তং চেত্তদুদীরয় । ভৃঙ্গিরিটেরিমং প্রশ্নং রমাকর্ণ্যাহমূচিবান্ ।। ১৭
कदाचिदासं कैलासं पार्श्वे पुन्नगकानने । रणत्खेचरसुश्रोणि-पूर्णस्तवककानने ॥१८
কদাচিদাসং কৈলাসং পার্শ্বে পুন্নগকাননে । রণৎখেচরসুশ্রোণি-পূর্ণস্তবককাননে ।। ১৮
कलकण्ठकुलालापकल्लोलितदिगन्तरे । गरुत्मदादिदात्यूहसमूहस्वरसङ्कुले ॥१९
কলকণ্ঠকুলালাপকল্লোলিতদিগন্তরে । গরুত্মদাদিদাত্যূহসমূহস্বরসঙ্কুলে ।। ১৯
भ्रमद्दारुघटीयन्त्र-प्रोल्लसद्विन्दुदन्तुरे । प्रवुद्धसारणिप्रान्त-कदलीकन्दलालसे ॥२०
ভ্রমদ্দারুঘটীযন্ত্র-প্রোল্লসদ্বিন্দুদন্তুরে । প্রবুদ্ধসারণিপ্রান্ত-কদলীকন্দলালসে ।। ২০
कस्तूरीहरिणोपेते किन्नरस्वरमोहिते । रोमन्थमन्थरापाङ्गैर्मृगैः क्वापि निषेविते ॥२१
কস্তূরীহরিণোপেতে কিন্নরস্বরমোহিতে । রোমন্থমন্থরাপাঙ্গৈর্মৃগৈঃ ক্বাপি নিষেবিতে ।। ২১
हंसैः कीरेषू पाण्डित्यं कुर्वाणैःसङ्कुले शुकैः । निर्हादिक्वणिनीरन्ध्रसमीरणविलोड़िते ॥२२
হংসৈঃ কীরেষূ পাণ্ডিত্যং কুর্ব্বাণৈঃসঙ্কুলে শুকৈঃ । নির্হাদিক্বণিনীরন্ধ্রসমীরণবিলোড়িতে ।। ২২
माधवीपुष्पनिर्यास-शीधुक्षीवमधुव्रते । उन्मीलत्रिवलीपुष्पगुच्छसौरभ निर्भरे ॥२३
মাধবীপুষ্পনির্য্যাস-শীধুক্ষীবমধুব্রতে । উন্মীলত্রিবলীপুষ্পগুচ্ছসৌরভ নির্ভরে ।। ২৩
प्रोत्फुल्लवकुलामोदमदमन्थरषट्पदे । सोमादुद्भुतपीयूषक्षालितक्षितिमण्डले ॥२४
প্রোৎফুল্লবকুলামোদমদমন্থরষট্পদে । সোমাদুদ্ভুতপীযূষক্ষালিতক্ষিতিমণ্ডলে ।। ২৪
अध्यास्य वेदिकामेकामहं क्षणमवस्थितः । उद्दण्डशाखिसङ्घट्टस्फुटन्मन्थामुखोत्करैः ॥२५
অধ্যাস্য বেদিকামেকামহং ক্ষণমবস্থিতঃ । উদ্দণ্ডশাখিসঙ্ঘট্টস্ফুটন্মন্থামুখোৎকরৈঃ ।। ২৫
प्रकम्पिताचसच्छायो ववौ चण्डसमीरणः । पश्चादभून्महाघोषो निर्घोषितदरीतटः ॥२६
প্রকম্পিতাচসচ্ছায়ো ববৌ চণ্ডসমীরণঃ । পশ্চাদভূন্মহাঘোষো নির্ঘোষিতদরীতটঃ ।। ২৬
अवातरत्ततः कश्चित् पक्षी गगनगह्वरात् । शारदानीरदच्छायः कज्जलानामिवोच्चयः ॥२७
অবাতরত্ততঃ কশ্চিৎ পক্ষী গগনগহ্বরাৎ । শারদানীরদচ্ছায়ঃ কজ্জলানামিবোচ্চয়ঃ ।। ২৭
तमसामिव सङ्घातः पक्षच्छेदीव पर्वतः । अवष्टभ्य क्षितिं पद्भ्यां पक्षी मां प्रणनाम सः ॥२८
তমসামিব সঙ্ঘাতঃ পক্ষচ্ছেদীব পর্ব্বতঃ । অবষ্টভ্য ক্ষিতিং পদ্ভ্যাং পক্ষী মাং প্রণনাম সঃ ।। ২৮
आनीय पद्ममम्लानमसौ मत्पादयोर्व्यधात् । अथासौ स्पष्टया वाचा पक्षी स्तोत्रमूदीरयत् ॥२९
আনীয় পদ্মমম্লানমসৌ মৎপাদয়োর্ব্যধাৎ । অথাসৌ স্পষ্টয়া বাচা পক্ষী স্তোত্রমূদীরয়ৎ ।। ২৯
जयदेव चिदानन्द सुधासिन्धो जगत्पते । सदासद्भावनासङ्ग-कल्पोलानन्तविग्रहः ॥३०
জয়দেব চিদানন্দ সুধাসিন্ধো জগৎপতে । সদাসদ্ভাবনাসঙ্গ-কল্পোলানন্তবিগ্রহঃ ।। ৩০
अद्वैतवासनामत्या मलत्रयविवर्जित । जितेन्द्रियपराधीन समाधिप्राप्यविग्रह ॥३१
অদ্বৈতবাসনামত্যা মলত্রয়বিবর্জ্জিত । জিতেন্দ্রিয়পরাধীন সমাধিপ্রাপ্যবিগ্রহ ।। ৩১
निरुपाधे विनिर्मूक्त निराकार निरामय । निःसीम निरहङ्कार निरावरण निर्गुण ॥३२
নিরুপাধে বিনির্মূক্ত নিরাকার নিরাময় । নিঃসীম নিরহঙ্কার নিরাবরণ নির্গুণ ।। ৩২
शरणागतसन्त्राण प्रवीणचरणाम्वुज । भीममालमहाव्यालज्वालादग्धमनोभव ॥३३
শরণাগতসন্ত্রাণ প্রবীণচরণাম্বুজ । ভীমমালমহাব্যালজ্বালাদগ্ধমনোভব ।। ৩৩
कुठारभिन्नदैत्येन्द्र-गण्डूषित महाविभो । त्रिपुरप्रमदाभालसिन्दूरोद्धूलिमार्जन ॥३४
কুঠারভিন্নদৈত্যেন্দ্র-গণ্ডূষিত মহাবিভো । ত্রিপুরপ্রমদাভালসিন্দূরোদ্ধূলিমার্জ্জন ।। ৩৪
कात्यायनीकुचाम्भोजवरकुङ्कुमचर्च्चित । नमः प्रमाणदूराय नमः प्रमतिरूपिणे ॥३५
কাত্যায়নীকুচাম্ভোজবরকুঙ্কুমচর্চ্চিত । নমঃ প্রমাণদূরায় নমঃ প্রমতিরূপিণে ।। ৩৫
नमश्चैतन्यनाथाय नमस्त्रैलोक्यरूपिणे । वन्दे तव पदाम्भोजं योगिप्रवरचुम्वितम् ॥३६
নমশ্চৈতন্যনাথায় নমস্ত্রৈলোক্যরূপিণে । বন্দে তব পদাম্ভোজং যোগিপ্রবরচুম্বিতম্ ।। ৩৬
अपारभवपाथोधिपारावतरणाद्भुतम् । वाचस्पतिरपि स्तोत्रे भवतो न प्रगल्भते ॥३७
অপারভবপাথোধিপারাবতরণাদ্ভুতম্ । বাচস্পতিরপি স্তোত্রে ভবতো ন প্রগল্ভতে ।। ৩৭
सहस्रवदनस्यापि फणिन्द्रस्य न चातुरी । त्वद्वर्णने महादेव कोहहमल्पमतिः खगः ॥३८
সহস্রবদনস্যাপি ফণিন্দ্রস্য ন চাতুরী । ত্বদ্বর্ণনে মহাদেব কোহহমল্পমতিঃ খগঃ ।। ৩৮
स्तोत्रमेतत् समाकर्ण्य कृतं तेन पतत्रिणा । तमवोचमहं कोहसि कुतस्त्योहसि विहङ्गम ॥३९
স্তোত্রমেতৎ সমাকর্ণ্য কৃতং তেন পতত্রিণা । তমবোচমহং কোহসি কুতস্ত্যোহসি বিহঙ্গম ।। ৩৯
हंसेन सदृशः कायो वर्णः काकेन सन्निभः । प्रयोजनं कमुद्दिश्य प्राप्तोहसीह तदुच्यताम् ॥४०
হংসেন সদৃশঃ কায়ো বর্ণঃ কাকেন সন্নিভঃ । প্রয়োজনং কমুদ্দিশ্য প্রাপ্তোহসীহ তদুচ্যতাম্ ।। ৪০
इति पक्षी मया पृष्टः प्रश्रयानतकन्धरः । जगाद श्लोक्ष्मया वाचा पक्षी वाक्यविद्यां वरः ॥४१
ইতি পক্ষী ময়া পৃষ্টঃ প্রশ্রয়ানতকন্ধরঃ । জগাদ শ্লোক্ষ্ময়া বাচা পক্ষী বাক্যবিদ্যাং বরঃ ।। ৪১
देवेश धुर्जटे विद्धि मां मरालं स्वयम्भुवः । कर्मणा येन मे कार्ष्णं जातमाधुनिकं विभो ॥४२
দেবেশ ধুর্জটে বিদ্ধি মাং মরালং স্বয়ম্ভুবঃ । কর্ম্মণা যেন মে কার্ষ্ণং জাতমাধুনিকং বিভো ।। ৪২
तदाकर्णय सर्वज्ञ पृष्टं यदि तदुच्यते । मानसात्सरसः पृथ्वीं यतः प्राप्तोहस्मि सङ्कटम् ॥४३
তদাকর্ণয় সর্ব্বজ্ঞ পৃষ্টং যদি তদুচ্যতে । মানসাৎসরসঃ পৃথ্বীং যতঃ প্রাপ্তোহস্মি সঙ্কটম্ ।। ৪৩
सौराष्ट्रनगरादारात् सरसि स्फुटदम्वुजे । वालेन्दुशङ्खधवलान् मृणालकवलानहम् ॥४४
সৌরাষ্ট্রনগরাদারাৎ সরসি স্ফুটদম্বুজে । বালেন্দুশঙ্খধবলান্ মৃণালকবলানহম্ ।। ৪৪
आदाय वलमाश्रित्य निरगां गगनं द्रुतम् । विहायसस्ततस्तस्मादकस्मादपतं भुवि ॥४५
আদায় বলমাশ্রিত্য নিরগাং গগনং দ্রুতম্ । বিহায়সস্ততস্তস্মাদকস্মাদপতং ভুবি ।। ৪৫
अथ मोहपरीतात्मा सर्वथा विकलेन्द्रियः । वेपमानवपुर्मोहात् स्पृष्टः शीतैः समीरणैः ॥४६
অথ মোহপরীতাত্মা সর্ব্বথা বিকলেন্দ্রিয়ঃ । বেপমানবপুর্মোহাৎ স্পৃষ্টঃ শীতৈঃ সমীরণৈঃ ।। ৪৬
प्रवुद्धः पतने हेतुमपश्यन्नात्मनस्तदा । अहो किमेतदापन्नमद्य पातः कथं मम ॥४७
প্রবুদ্ধঃ পতনে হেতুমপশ্যন্নাত্মনস্তদা । অহো কিমেতদাপন্নমদ্য পাতঃ কথং মম ।। ৪৭
कालिमा केन कायेहस्मिन् पक्वकर्पूरपाण्डुरे । इत्यहं विस्मयाविष्टो यावत्कुर्वे विचारणम् ॥४८
কালিমা কেন কায়েহস্মিন্ পক্বকর্পূরপাণ্ডুরে । ইত্যহং বিস্ময়াবিষ্টো যাবৎকুর্ব্বে বিচারণম্ ।। ৪৮
तावदम्वुरुहाद्वाणीमश्रौषमहमीदृशीम् । उत्तिष्ठ हंस वक्ष्यामि कारणं पातकार्ष्ण्ययोः ॥४९
তাবদম্বুরুহাদ্বাণীমশ্রৌষমহমীদৃশীম্ । উত্তিষ্ঠ হংস বক্ষ্যামি কারণং পাতকার্ষ্ণ্যয়োঃ ।। ৪৯
अथोत्थाय समागत्य मया मध्ये सरोवरे । दृष्टाराजीविनीरम्याराजीवैः पञ्चभिर्युता ॥५०
অথোত্থায় সমাগত্য ময়া মধ্যে সরোবরে । দৃষ্টারাজীবিনীরম্যারাজীবৈঃ পঞ্চভির্যুতা ।। ৫০
कारणं प्रष्टुमारेभे कार्ष्णस्य पतनस्य च । अथ तत्र घनश्यामान् स्वर्णवर्णाम्वरावृतान् ॥५१
কারণং প্রষ্টুমারেভে কার্ষ্ণস্য পতনস্য চ । অথ তত্র ঘনশ্যামান্ স্বর্ণবর্ণাম্বরাবৃতান্ ।। ৫১
चतुर्भुजान् गदाशङ्खचक्रपङ्केरुहायुधान् । किरीटहारकेयूरकुण्डलद्युतिचित्रितान् ॥५२
চতুর্ভুজান্ গদাশঙ্খচক্রপঙ্কেরুহায়ুধান্ । কিরীটহারকেয়ূরকুণ্ডলদ্যুতিচিত্রিতান্ ।। ৫২
अद्राक्षमन्तरिक्षस्थान् पुरुषानयुतानि षट् । नत्वा प्रदक्षिणीकृत्य पञ्चपद्मां सरोजिनीम् । आत्मीयं पातमारभ्य पृष्टं तदखिलं मया ॥५३
অদ্রাক্ষমন্তরিক্ষস্থান্ পুরুষানযুতানি ষট্ । নত্বা প্রদক্ষিণীকৃত্য পঞ্চপদ্মাং সরোজিনীম্ । আত্মীয়ং পাতমারভ্য পৃষ্টং তদখিলং ময়া ।। ৫৩
पद्मिन्युवाच ।
कलहंस गतोहसि त्वं मां विलङ्घ्य विहायसा । तेन पातकयोगेन पतितोहसि महीतले ॥५४
পদ্মিন্যুবাচ ।
কলহংস গতোহসি ত্বং মাং বিলঙ্ঘ্য বিহায়সা । তেন পাতকযোগেন পতিতোহসি মহীতলে ।। ৫৪
तेनैव कालिमा काये पक्षिसत्तम लक्ष्यते ॥५५
তেনৈব কালিমা কায়ে পক্ষিসত্তম লক্ষ্যতে ।। ৫৫
भवन्तं पतितं वीक्ष्य कृपापूर्वेन चेतसा । मध्यमेनामुनाव्जेन वदता जातसौरभम् ॥५६
ভবন্তং পতিতং বীক্ষ্য কৃপাপূর্ব্বেন চেতসা । মধ্যমেনামুনাব্জেন বদতা জাতসৌরভম্ ।। ৫৬
आघ्राय षट्पदाः षष्टिसहस्राणिदिवं ययुः । एते ये भवता दृष्टा नीलोत्पलसमत्वषः ॥५७
আঘ্রায় ষট্পদাঃ ষষ্টিসহস্রাণিদিবং যযুঃ । এতে যে ভবতা দৃষ্টা নীলোৎপলসমত্বষঃ ।। ৫৭
सर्वे ते सप्तमेहतीते जन्मन्यासन्मुनेः सुताः । अस्यैव सरसस्तीरे तेपुस्ते परमन्तपः ॥५८
সর্ব্বে তে সপ্তমেহতীতে জন্মন্যাসন্মুনেঃ সুতাঃ । অস্যৈব সরসস্তীরে তেপুস্তে পরমন্তপঃ ।। ৫৮
कदाचित् कामिनी काचिच्चम्पकस्तवकस्तनी । चलापाङ्गकलाकान्त-तरङ्गितरसालसा ॥५९
কদাচিৎ কামিনী কাচিচ্চম্পকস্তবকস্তনী । চলাপাঙ্গকলাকান্ত-তরঙ্গিতরসালসা ।। ৫৯
नासामुक्ताफलज्योत्स्नाचुम्वितस्मितदीधितिः । वीणां विन्यस्य कुचयोर्वनेहस्मिन्मधुरं जगौ ॥६०
নাসামুক্তাফলজ্যোৎস্নাচুম্বিতস্মিতদীধিতিঃ । বীণাং বিন্যস্য কুচয়োর্বনেহস্মিন্মধুরং জগৌ ।। ৬০
गायन्त्या स्वरमाकर्ण्य व्राह्मणा हरिणा इव । तां समागत्य ते सर्वे सममेव व्यलोकयन् ॥६१
গায়ন্ত্যা স্বরমাকর্ণ্য ব্রাহ্মণা হরিণা ইব । তাং সমাগত্য তে সর্ব্বে সমমেব ব্যলোকয়ন্ ।। ৬১
मया दृष्टा ममैवेयमित्यूचुस्ते परस्परम् । मुष्ट्यामुष्टि ततस्तेषां भ्रातृणामभवद्रणः ॥६२
ময়া দৃষ্টা মমৈবেয়মিত্যূচুস্তে পরস্পরম্ । মুষ্ট্যামুষ্টি ততস্তেষাং ভ্রাতৃণামভবদ্রণঃ ।। ৬২
अन्योन्यमुष्टिनिष्पिष्टवक्षसस्त्यक्तजीविताः । ते भुक्त्वा निरयान् घोरान् वभूवुः सारसा भुरि ॥६३
অন্যোন্যমুষ্টিনিষ্পিষ্টবক্ষসস্ত্যক্তজীবিতাঃ । তে ভুক্ত্বা নিরয়ান্ ঘোরান্ বভূবুঃ সারসা ভুরি ।। ৬৩
तदा ते श्वापदान जघ्रुर्दग्धा वन्येन वह्निना । ततो मातङ्गतामेत पथि पान्थानघातयन् ॥६४
তদা তে শ্বাপদান জঘ্রুর্দগ্ধা বন্যেন বহ্নিনা । ততো মাতঙ্গতামেত পথি পান্থানঘাতয়ন্ ।। ৬৪
वने विषोदकं पीत्वा ते ययुर्यममन्दिरम् । खरोष्ट्रकपिमार्जारजन्मान्यासाद्य च क्रमात् ॥६५
বনে বিষোদকং পীত্বা তে যযুর্যমমন্দিরম্ । খরোষ্ট্রকপিমার্জ্জারজন্মান্যাসাদ্য চ ক্রমাৎ ।। ৬৫
ततो मधुव्रता जाता वर्तन्तेहत्र सरोवरे । अद्य मे गन्धमाघ्राय प्रापुस्ते वैष्णवं पदम् ॥६६
ততো মধুব্রতা জাতা বর্ত্তন্তেহত্র সরোবরে । অদ্য মে গন্ধমাঘ্রায় প্রাপুস্তে বৈষ্ণবং পদম্ ।। ৬৬
शृणु पक्षीन्द्र वक्ष्यामि येन मय्यस्ति वैभवम । एतस्माज्जन्मनः पूर्वे तृतीये जन्मनि क्षितौ ॥६७
শৃণু পক্ষীন্দ্র বক্ষ্যামি যেন ময্যস্তি বৈভবম । এতস্মাজ্জন্মনঃ পূর্ব্বে তৃতীয়ে জন্মনি ক্ষিতৌ ।। ৬৭
सरोजवदना नाम द्विजातेः कन्यकाभवम् । पातिव्रत्यैकनिरता गुरुश्रुश्रूषणे रता ॥६८
সরোজবদনা নাম দ্বিজাতেঃ কন্যকাভবম্ । পাতিব্রত্যৈকনিরতা গুরুশ্রুশ্রূষণে রতা ।। ৬৮
कदाचित् सारिकामेकां पाठयन्त्या विलम्वितम् । सारिका भव पापे त्वं पत्या शप्तास्मि कुप्यता ॥६९
কদাচিৎ সারিকামেকাং পাঠয়ন্ত্যা বিলম্বিতম্ । সারিকা ভব পাপে ত্বং পত্যা শপ্তাস্মি কুপ্যতা ।। ৬৯
प्रेत्य सारित्वमासाद्य पातिव्रत्यप्रसादतः । मुनीनामेव सदने कन्या काचित् पुपोष माम् ॥७०
প্রেত্য সারিত্বমাসাদ্য পাতিব্রত্যপ্রসাদতঃ । মুনীনামেব সদনে কন্যা কাচিৎ পুপোষ মাম্ ।। ৭০
गीतानां दशमाध्यायं विभुतिरिति विश्रुतम् । प्रातः पठति विप्रोहसावश्रौषं तमघापहम् ॥७१
গীতানাং দশমাধ্যায়ং বিভুতিরিতি বিশ্রুতম্ । প্রাতঃ পঠতি বিপ্রোহসাবশ্রৌষং তমঘাপহম্ ।। ৭১
कालेन सारिकादेहमहं हित्वा विहङ्गम । दशमाध्यायमाहात्म्यादप्सराश्चाभवं दिवि ॥७२
কালেন সারিকাদেহমহং হিত্বা বিহঙ্গম । দশমাধ্যায়মাহাত্ম্যাদপ্সরাশ্চাভবং দিবি ।। ৭২
पद्मावतीति विख्याता पद्माया दयिता सखी । कदाचन मया यान्त्या विमानेन विहायसा ॥७३
পদ্মাবতীতি বিখ্যাতা পদ্মায়া দয়িতা সখী । কদাচন ময়া যান্ত্যা বিমানেন বিহায়সা ।। ৭৩
एतत्सरोवरं रम्यं विलोक्य विमलाम्वुजम् । अवतीर्य जलक्रीड़ा यावदारभ्यते मया ॥७४
এতৎসরোবরং রম্যং বিলোক্য বিমলাম্বুজম্ । অবতীর্য্য জলক্রীড়া যাবদারভ্যতে ময়া ।। ৭৪
दुर्वासास्तावदायातो विवस्त्रा तेन वीक्षिता । तद्भयात् पद्मिनीरूपं धृतमेतन्मया स्वयम् ॥७५
দুর্ব্বাসাস্তাবদায়াতো বিবস্ত্রা তেন বীক্ষিতা । তদ্ভয়াৎ পদ্মিনীরূপং ধৃতমেতন্ময়া স্বয়ম্ ।। ৭৫
पद्भ्यां पद्मद्वयञ्चैव द्वयं हस्तद्वयेन च । मुखेन पञ्चमाम्भोजमिति पञ्चाम्वुजास्म्यहम् ॥७६
পদ্ভ্যাং পদ্মদ্বয়ঞ্চৈব দ্বয়ং হস্তদ্বয়েন চ । মুখেন পঞ্চমাম্ভোজমিতি পঞ্চাম্বুজাস্ম্যহম্ ।। ৭৬
दृष्टा तेन मुनीन्द्रेण कोपज्ज्वलितचक्षुषा । अनेनैव स्वरूपेण तिष्ठ पापे शतं समाः ॥७७
দৃষ্টা তেন মুনীন্দ্রেণ কোপজ্জ্বলিতচক্ষুষা । অনেনৈব স্বরূপেণ তিষ্ঠ পাপে শতং সমাঃ ।। ৭৭
इति शापं समुत्सृज्य स चैवान्तर्दधे क्षणात् । विभुत्यध्यायमाहात्म्याद्वाणी मे न विलीयते ॥७८
ইতি শাপং সমুৎসৃজ্য স চৈবান্তর্দ্দধে ক্ষণাৎ । বিভুত্যধ্যায়মাহাত্ম্যাদ্বাণী মে ন বিলীয়তে ।। ৭৮
मद्विलङ्घनमात्रेण पतितोहसि महीतले । अद्य शापनिवृत्तिर्मे तिष्ठतस्ते खगोत्तम ॥७९
মদ্বিলঙ্ঘনমাত্রেণ পতিতোহসি মহীতলে । অদ্য শাপনিবৃত্তির্মে তিষ্ঠতস্তে খগোত্তম ।। ৭৯
निशामय मया गीयमानमध्यायमुत्तमम् । यस्याकर्णनमात्रेण त्वमद्यैव विमोक्ष्यसे ॥८०
নিশাময় ময়া গীয়মানমধ্যায়মুত্তমম্ । যস্যাকর্ণনমাত্রেণ ত্বমদ্যৈব বিমোক্ষ্যসে ।। ৮০
इत्यसौ दशमाध्यायं पपाठ श्लक्ष्णया गिरा । तमाकर्ण्य तया दत्तमादाय च सरोरुहम् ॥८१
ইত্যসৌ দশমাধ্যায়ং পপাঠ শ্লক্ষ্ণয়া গিরা । তমাকর্ণ্য তয়া দত্তমাদায় চ সরোরুহম্ ।। ৮১
मया समर्पितं तुभ्यं पद्मिन्या पद्ममुत्तमम् । इत्युक्त्वा स जहौ देहं तदद्भुतमिवाभवत् ॥८२
ময়া সমর্পিতং তুভ্যং পদ্মিন্যা পদ্মমুত্তমম্ । ইত্যুক্ত্বা স জহৌ দেহং তদদ্ভুতমিবাভবৎ ।। ৮২
भृङ्गिरिटिरुवाच ।
पुरातने भवे कोहयं व्रह्महंसोहभवत् कथम् । तवाग्रतः कुतो हेतोरुत्ससर्ज कलेवरम् ॥८३
ভৃঙ্গিরিটিরুবাচ ।
পুরাতনে ভবে কোহয়ং ব্রহ্মহংসোহভবৎ কথম্ । তবাগ্রতঃ কুতো হেতোরুৎসসর্জ্জ কলেবরম্ ।। ৮৩
इति भृङ्गिरिटैर्वाक्यमाकर्ण्याहं तदाव्रुवम् । द्विजवेश्मनि पूर्वस्मिन् जन्मन्ययमजायत ॥८४
ইতি ভৃঙ্গিরিটৈর্বাক্যমাকর্ণ্যাহং তদাব্রুবম্ । দ্বিজবেশ্মনি পূর্ব্বস্মিন্ জন্মন্যয়মজায়ত ।। ৮৪
सुतपा इति विख्यातो व्रह्मचारी जितेन्द्रियः । वसन् गुरुकुले कुर्वन् वेदाध्ययनमन्वहम् ॥८५
সুতপা ইতি বিখ্যাতো ব্রহ্মচারী জিতেন্দ্রিয়ঃ । বসন্ গুরুকুলে কুর্ব্বন্ বেদাধ্যয়নমন্বহম্ ।। ৮৫
गुरुशुश्रूषणं सम्यग्विदधाति च भक्तितः । शयानस्य गुरोः शय्यां निद्रितः स पदास्पृशत् ॥८६
গুরুশুশ্রূষণং সম্যগ্বিদধাতি চ ভক্তিতঃ । শয়ানস্য গুরোঃ শয্যাং নিদ্রিতঃ স পদাস্পৃশৎ ।। ৮৬
तेन पापेन तिर्यक्त्वमयं स्वर्गेहपि लव्धमान् । पद्मयोनिमरालानां मध्ये जातस्ततो द्विजः ॥८७
তেন পাপেন তির্য্যক্ত্বময়ং স্বর্গেহপি লব্ধমান্ । পদ্মযোনিমরালানাং মধ্যে জাতস্ততো দ্বিজঃ ।। ৮৭
अस्मिन् जन्मन्यमुष्येह पुरास्मल्लोकनावधि । गीतानां दशमाध्यायं नलिन्या कथितं ततः ॥८८
অস্মিন্ জন্মন্যমুষ্যেহ পুরাস্মল্লোকনাবধি । গীতানাং দশমাধ্যায়ং নলিন্যা কথিতং ততঃ ।। ৮৮
आकर्ण्य विहगो लेभे व्रह्मज्ञानमनुत्तमम् । सोहयं विप्रकुले जातो दशमाध्यायवैभवात् ॥८९
আকর্ণ্য বিহগো লেভে ব্রহ্মজ্ঞানমনুত্তমম্ । সোহয়ং বিপ্রকুলে জাতো দশমাধ্যায়বৈভবাৎ ।। ৮৯
जन्माभ्यासवशादस्य शिशोरपि मुखाम्वुजात् । गीतानां दशमाध्यायः समुल्लसति सर्वदा ॥९०
জন্মাভ্যাসবশাদস্য শিশোরপি মুখাম্বুজাৎ । গীতানাং দশমাধ্যায়ঃ সমুল্লসতি সর্ব্বদা ।। ৯০
तदर्थपरिणामेन सर्वभुतेष्ववस्थितम् । शङ्खचक्रधरं देवमयं पश्यति सर्वदा ॥९१
তদর্থপরিণামেন সর্ব্বভুতেষ্ববস্থিতম্ । শঙ্খচক্রধরং দেবময়ং পশ্যতি সর্ব্বদা ।। ৯১
यस्मिन् यस्मिन् यदैवास्य दृष्टिः स्निग्धा शरीरिणि । स स मुक्तो भवेत् सर्वः सुरापो व्रह्महापि व ॥९२
যস্মিন্ যস্মিন্ যদৈবাস্য দৃষ্টিঃ স্নিগ্ধা শরীরিণি । স স মুক্তো ভবেৎ সর্ব্বঃ সুরাপো ব্রহ্মহাপি ব ।। ৯২
तद्विज्ञाय मया विप्रः परमात्मस्वरूपिणा । इदं नगरमानीतो मुक्तिक्षेत्रं स्वभावतः ॥९३
তদ্বিজ্ঞায় ময়া বিপ্রঃ পরমাত্মস্বরূপিণা । ইদং নগরমানীতো মুক্তিক্ষেত্রং স্বভাবতঃ ।। ৯৩
अत्रत्यानां मनुष्याणां मुक्तिः करतले स्थिता । तेनास्य दृष्टिपातेन विशेषोहन्यो न जायते ॥९४
অত্রত্যানাং মনুষ্যাণাং মুক্তিঃ করতলে স্থিতা । তেনাস্য দৃষ্টিপাতেন বিশেষোহন্যো ন জায়তে ।। ৯৪
न ददामि वहिर्गन्तुमहमस्य पुराकृतम् । दशमाध्यायमाहात्म्यात्तत्त्वज्ञानं सुदुर्लभम् ॥९५
ন দদামি বহির্গন্তুমহমস্য পুরাকৃতম্ । দশমাধ্যায়মাহাত্ম্যাত্তত্ত্বজ্ঞানং সুদুর্লভম্ ।। ৯৫
लव्धमेतेन मुनिना जीवन्मुक्तिरियं तथा । तेनास्य चलतो हस्तं ददामि पथि गच्छतः ॥९६
লব্ধমেতেন মুনিনা জীবন্মুক্তিরিয়ং তথা । তেনাস্য চলতো হস্তং দদামি পথি গচ্ছতঃ ।। ৯৬
दशमाध्यायमहिमा भृङ्गिरिटैरग्रे कथितं यत् कथानकम् ॥९७
দশমাধ্যায়মহিমা ভৃঙ্গিরিটৈরগ্রে কথিতং যৎ কথানকম্ ।। ৯৭
तदेवमत्र कथितं सर्वपापप्रणाशनम् ॥९८
তদেবমত্র কথিতং সর্ব্বপাপপ্রণাশনম্ । ৯৮
नरो वाप्यथ वा नारी यापि कोहपि च वा पुनः । अस्य श्रवणमात्रेण सर्वाश्रमफलं लभेत् ॥९९
নরো বাপ্যথ বা নারী যাপি কোহপি চ বা পুনঃ । অস্য শ্রবণমাত্রেণ সর্ব্বাশ্রমফলং লভেৎ ।। ৯৯
इति श्रीपाद्मे उत्तरखण्डे गीतामाहात्म्ये दशमाध्यायमाहात्म्यं नाम चतुरशीत्यधिकशततमोहध्यायः ॥१८४॥
ইতি শ্রীপাদ্মে উত্তরখণ্ডে গীতামাহাত্ম্যে দশমাধ্যায়মাহাত্ম্যং নাম চতুরশীত্যধিকশততমোহধ্যায়ঃ ।।১৮৪।।
सर्वज्ञ सर्वचैतन्य सर्वेश्वर गिरां गुरो । धन्यास्मि शिव मान्येन दृश्यमानेन यत्त्वया ॥१
পার্ব্বত্যুবাচ ।
সর্ব্বজ্ঞ সর্ব্বচৈতন্য সর্ব্বেশ্বর গিরাং গুরো । ধন্যাস্মি শিব মান্যেন দৃশ্যমানেন যত্ত্বয়া ।। ১
निरुपितमिदं पुण्यं नवमाध्यायवैभवम् । अनेकविस्मयस्वादुकथानकमयं मधु ॥२
নিরুপিতমিদং পুণ্যং নবমাধ্যায়বৈভবম্ । অনেকবিস্ময়স্বাদুকথানকময়ং মধু ।। ২
शृण्वन्त्या मम देवेश न तृप्तिर्जातु जायते । अकुण्ठा श्रवणोत्कण्ठा वर्द्धते वृषभध्वज ॥३
শৃণ্বন্ত্যা মম দেবেশ ন তৃপ্তির্জাতু জায়তে । অকুণ্ঠা শ্রবণোৎকণ্ঠা বর্দ্ধতে বৃষভধ্বজ ।। ৩
आसीन्मम हिमाम्भोधे गीतानां श्रुतिजीवितम् । तत्रापि दशमाध्यायं प्रधानं मुनयो जगुः ॥४
আসীন্মম হিমাম্ভোধে গীতানাং শ্রুতিজীবিতম্ । তত্রাপি দশমাধ্যায়ং প্রধানং মুনয়ো জগুঃ ।। ৪
तमुद्दिश्य महाध्यायमभिधेहि कथाकनम् ॥५
তমুদ্দিশ্য মহাধ্যায়মভিধেহি কথাকনম্ । ৫
महादेव उवाच ।
शृणु सुश्रोणि निश्रेणिं स्वर्गदुर्गस्य दुर्लभाम् । सीमामिव प्रभावाणां पावनीं परमां कथाम् । आसीत् काशीपुरे विप्रः पुण्यकीर्तिपरायणः ॥६
মহাদেব উবাচ ।
শৃণু সুশ্রোণি নিশ্রেণিং স্বর্গদুর্গস্য দুর্লভাম্ । সীমামিব প্রভাবাণাং পাবনীং পরমাং কথাম্ ।। ৬
प्रशान्तचेता निर्म्मुक्त-हिंसाकार्कश्यसाहसः । निवृत्तिनिरतो नित्यं जितेन्द्रियतया तथा ॥७
প্রশান্তচেতা নির্ম্মুক্ত-হিংসাকার্কশ্যসাহসঃ । নিবৃত্তিনিরতো নিত্যং জিতেন্দ্রিয়তয়া তথা ।। ৭
धीरधीरिति विख्यातो नन्दीव मयि भक्तिमान् । निस्तीर्णनिगमाम्भोधिः सर्वशास्त्रार्थकोविदः ॥८
ধীরধীরিতি বিখ্যাতো নন্দীব ময়ি ভক্তিমান্ । নিস্তীর্ণনিগমাম্ভোধিঃ সর্ব্বশাস্ত্রার্থকোবিদঃ ।। ৮
तस्य ध्यानपराधीनचेतसः प्रतिगच्छतः । अन्तरात्मनि निर्मग्न-मनसन्तत्त्वचक्षुषः ॥९
তস্য ধ্যানপরাধীনচেতসঃ প্রতিগচ্ছতঃ । অন্তরাত্মনি নির্ম্মগ্ন-মনসন্তত্ত্বচক্ষুষঃ । ৯
करावलम्वनं तस्य धावन् प्रीत्या ददाम्यहम् । कदाचन चमत्कारकारकं विमना मुनिः ॥१०
করাবলম্বনং তস্য ধাবন্ প্রীত্যা দদাম্যহম্ । কদাচন চমৎকারকারকং বিমনা মুনিঃ ।। ১০
आचान्तः किञ्च नासाग्रपरमानन्दमेदुरम् । दृश्यमासाद्य निद्राणकरणोहयमिवास्थितः ॥११
আচান্তঃ কিঞ্চ নাসাগ্রপরমানন্দমেদুরম্ । দৃশ্যমাসাদ্য নিদ্রাণকরণোহয়মিবাস্থিতঃ ।। ১১
उपाधास्य विशालाक्षि विशालां द्वारदेहलीम् । अशेत निशि निःशङ्कं तावल्लम्वेक्षणः क्षणम् ॥१२
উপাধাস্য বিশালাক্ষি বিশালাং দ্বারদেহলীম্ । অশেত নিশি নিঃশঙ্কং তাবল্লম্বেক্ষণঃ ক্ষণম্ ।। ১২
मामपृच्छद्भृङ्गिरिटिः प्रणम्य पादपङ्कजम् । अनेन विधिना केन विहितं तव दर्शनम् ॥१३
মামপৃচ্ছদ্ভৃঙ্গিরিটিঃ প্রণম্য পাদপঙ্কজম্ । অনেন বিধিনা কেন বিহিতং তব দর্শনম্ । ১৩
तपस्तप्तं हुतं जप्तं किमनेन महात्मना । दत्ते प्रतिपदं देवो यस्य हस्तावलम्वनम् ॥१४
তপস্তপ্তং হুতং জপ্তং কিমনেন মহাত্মনা । দত্তে প্রতিপদং দেবো যস্য হস্তাবলম্বনম্ ।। ১৪
अयं न लभते गन्तुं कम्मादम्मात् पुराद्वहिः । यदृच्छया यदा काशीसीमामुल्लङ्घ्य गच्छति ॥१५
অয়ং ন লভতে গন্তুং কম্মাদম্মাৎ পুরাদ্বহিঃ । যদৃচ্ছয়া যদা কাশীসীমামুল্লঙ্ঘ্য গচ্ছতি ।। ১৫
न पश्यति तदा सर्वान् पार्श्वस्थानपि देहिनः । अत्र हेतुमहं ज्ञातुमिच्छामि स्वामिभाषितम् ॥१६
ন পশ্যতি তদা সর্ব্বান্ পার্শ্বস্থানপি দেহিনঃ । অত্র হেতুমহং জ্ঞাতুমিচ্ছামি স্বামিভাষিতম্ ।। ১৬
अनुग्राह्योहस्मि चेद्वक्तु युक्तं चेत्तदुदीरय । भृङ्गिरिटेरिमं प्रश्नं रमाकर्ण्याहमूचिवान् ॥१७
অনুগ্রাহ্যোহস্মি চেদ্বক্তু যুক্তং চেত্তদুদীরয় । ভৃঙ্গিরিটেরিমং প্রশ্নং রমাকর্ণ্যাহমূচিবান্ ।। ১৭
कदाचिदासं कैलासं पार्श्वे पुन्नगकानने । रणत्खेचरसुश्रोणि-पूर्णस्तवककानने ॥१८
কদাচিদাসং কৈলাসং পার্শ্বে পুন্নগকাননে । রণৎখেচরসুশ্রোণি-পূর্ণস্তবককাননে ।। ১৮
कलकण्ठकुलालापकल्लोलितदिगन्तरे । गरुत्मदादिदात्यूहसमूहस्वरसङ्कुले ॥१९
কলকণ্ঠকুলালাপকল্লোলিতদিগন্তরে । গরুত্মদাদিদাত্যূহসমূহস্বরসঙ্কুলে ।। ১৯
भ्रमद्दारुघटीयन्त्र-प्रोल्लसद्विन्दुदन्तुरे । प्रवुद्धसारणिप्रान्त-कदलीकन्दलालसे ॥२०
ভ্রমদ্দারুঘটীযন্ত্র-প্রোল্লসদ্বিন্দুদন্তুরে । প্রবুদ্ধসারণিপ্রান্ত-কদলীকন্দলালসে ।। ২০
कस्तूरीहरिणोपेते किन्नरस्वरमोहिते । रोमन्थमन्थरापाङ्गैर्मृगैः क्वापि निषेविते ॥२१
কস্তূরীহরিণোপেতে কিন্নরস্বরমোহিতে । রোমন্থমন্থরাপাঙ্গৈর্মৃগৈঃ ক্বাপি নিষেবিতে ।। ২১
हंसैः कीरेषू पाण्डित्यं कुर्वाणैःसङ्कुले शुकैः । निर्हादिक्वणिनीरन्ध्रसमीरणविलोड़िते ॥२२
হংসৈঃ কীরেষূ পাণ্ডিত্যং কুর্ব্বাণৈঃসঙ্কুলে শুকৈঃ । নির্হাদিক্বণিনীরন্ধ্রসমীরণবিলোড়িতে ।। ২২
माधवीपुष्पनिर्यास-शीधुक्षीवमधुव्रते । उन्मीलत्रिवलीपुष्पगुच्छसौरभ निर्भरे ॥२३
মাধবীপুষ্পনির্য্যাস-শীধুক্ষীবমধুব্রতে । উন্মীলত্রিবলীপুষ্পগুচ্ছসৌরভ নির্ভরে ।। ২৩
प्रोत्फुल्लवकुलामोदमदमन्थरषट्पदे । सोमादुद्भुतपीयूषक्षालितक्षितिमण्डले ॥२४
প্রোৎফুল্লবকুলামোদমদমন্থরষট্পদে । সোমাদুদ্ভুতপীযূষক্ষালিতক্ষিতিমণ্ডলে ।। ২৪
अध्यास्य वेदिकामेकामहं क्षणमवस्थितः । उद्दण्डशाखिसङ्घट्टस्फुटन्मन्थामुखोत्करैः ॥२५
অধ্যাস্য বেদিকামেকামহং ক্ষণমবস্থিতঃ । উদ্দণ্ডশাখিসঙ্ঘট্টস্ফুটন্মন্থামুখোৎকরৈঃ ।। ২৫
प्रकम्पिताचसच्छायो ववौ चण्डसमीरणः । पश्चादभून्महाघोषो निर्घोषितदरीतटः ॥२६
প্রকম্পিতাচসচ্ছায়ো ববৌ চণ্ডসমীরণঃ । পশ্চাদভূন্মহাঘোষো নির্ঘোষিতদরীতটঃ ।। ২৬
अवातरत्ततः कश्चित् पक्षी गगनगह्वरात् । शारदानीरदच्छायः कज्जलानामिवोच्चयः ॥२७
অবাতরত্ততঃ কশ্চিৎ পক্ষী গগনগহ্বরাৎ । শারদানীরদচ্ছায়ঃ কজ্জলানামিবোচ্চয়ঃ ।। ২৭
तमसामिव सङ्घातः पक्षच्छेदीव पर्वतः । अवष्टभ्य क्षितिं पद्भ्यां पक्षी मां प्रणनाम सः ॥२८
তমসামিব সঙ্ঘাতঃ পক্ষচ্ছেদীব পর্ব্বতঃ । অবষ্টভ্য ক্ষিতিং পদ্ভ্যাং পক্ষী মাং প্রণনাম সঃ ।। ২৮
आनीय पद्ममम्लानमसौ मत्पादयोर्व्यधात् । अथासौ स्पष्टया वाचा पक्षी स्तोत्रमूदीरयत् ॥२९
আনীয় পদ্মমম্লানমসৌ মৎপাদয়োর্ব্যধাৎ । অথাসৌ স্পষ্টয়া বাচা পক্ষী স্তোত্রমূদীরয়ৎ ।। ২৯
जयदेव चिदानन्द सुधासिन्धो जगत्पते । सदासद्भावनासङ्ग-कल्पोलानन्तविग्रहः ॥३०
জয়দেব চিদানন্দ সুধাসিন্ধো জগৎপতে । সদাসদ্ভাবনাসঙ্গ-কল্পোলানন্তবিগ্রহঃ ।। ৩০
अद्वैतवासनामत्या मलत्रयविवर्जित । जितेन्द्रियपराधीन समाधिप्राप्यविग्रह ॥३१
অদ্বৈতবাসনামত্যা মলত্রয়বিবর্জ্জিত । জিতেন্দ্রিয়পরাধীন সমাধিপ্রাপ্যবিগ্রহ ।। ৩১
निरुपाधे विनिर्मूक्त निराकार निरामय । निःसीम निरहङ्कार निरावरण निर्गुण ॥३२
নিরুপাধে বিনির্মূক্ত নিরাকার নিরাময় । নিঃসীম নিরহঙ্কার নিরাবরণ নির্গুণ ।। ৩২
शरणागतसन्त्राण प्रवीणचरणाम्वुज । भीममालमहाव्यालज्वालादग्धमनोभव ॥३३
শরণাগতসন্ত্রাণ প্রবীণচরণাম্বুজ । ভীমমালমহাব্যালজ্বালাদগ্ধমনোভব ।। ৩৩
कुठारभिन्नदैत्येन्द्र-गण्डूषित महाविभो । त्रिपुरप्रमदाभालसिन्दूरोद्धूलिमार्जन ॥३४
কুঠারভিন্নদৈত্যেন্দ্র-গণ্ডূষিত মহাবিভো । ত্রিপুরপ্রমদাভালসিন্দূরোদ্ধূলিমার্জ্জন ।। ৩৪
कात्यायनीकुचाम्भोजवरकुङ्कुमचर्च्चित । नमः प्रमाणदूराय नमः प्रमतिरूपिणे ॥३५
কাত্যায়নীকুচাম্ভোজবরকুঙ্কুমচর্চ্চিত । নমঃ প্রমাণদূরায় নমঃ প্রমতিরূপিণে ।। ৩৫
नमश्चैतन्यनाथाय नमस्त्रैलोक्यरूपिणे । वन्दे तव पदाम्भोजं योगिप्रवरचुम्वितम् ॥३६
নমশ্চৈতন্যনাথায় নমস্ত্রৈলোক্যরূপিণে । বন্দে তব পদাম্ভোজং যোগিপ্রবরচুম্বিতম্ ।। ৩৬
अपारभवपाथोधिपारावतरणाद्भुतम् । वाचस्पतिरपि स्तोत्रे भवतो न प्रगल्भते ॥३७
অপারভবপাথোধিপারাবতরণাদ্ভুতম্ । বাচস্পতিরপি স্তোত্রে ভবতো ন প্রগল্ভতে ।। ৩৭
सहस्रवदनस्यापि फणिन्द्रस्य न चातुरी । त्वद्वर्णने महादेव कोहहमल्पमतिः खगः ॥३८
সহস্রবদনস্যাপি ফণিন্দ্রস্য ন চাতুরী । ত্বদ্বর্ণনে মহাদেব কোহহমল্পমতিঃ খগঃ ।। ৩৮
स्तोत्रमेतत् समाकर्ण्य कृतं तेन पतत्रिणा । तमवोचमहं कोहसि कुतस्त्योहसि विहङ्गम ॥३९
স্তোত্রমেতৎ সমাকর্ণ্য কৃতং তেন পতত্রিণা । তমবোচমহং কোহসি কুতস্ত্যোহসি বিহঙ্গম ।। ৩৯
हंसेन सदृशः कायो वर्णः काकेन सन्निभः । प्रयोजनं कमुद्दिश्य प्राप्तोहसीह तदुच्यताम् ॥४०
হংসেন সদৃশঃ কায়ো বর্ণঃ কাকেন সন্নিভঃ । প্রয়োজনং কমুদ্দিশ্য প্রাপ্তোহসীহ তদুচ্যতাম্ ।। ৪০
इति पक्षी मया पृष्टः प्रश्रयानतकन्धरः । जगाद श्लोक्ष्मया वाचा पक्षी वाक्यविद्यां वरः ॥४१
ইতি পক্ষী ময়া পৃষ্টঃ প্রশ্রয়ানতকন্ধরঃ । জগাদ শ্লোক্ষ্ময়া বাচা পক্ষী বাক্যবিদ্যাং বরঃ ।। ৪১
देवेश धुर्जटे विद्धि मां मरालं स्वयम्भुवः । कर्मणा येन मे कार्ष्णं जातमाधुनिकं विभो ॥४२
দেবেশ ধুর্জটে বিদ্ধি মাং মরালং স্বয়ম্ভুবঃ । কর্ম্মণা যেন মে কার্ষ্ণং জাতমাধুনিকং বিভো ।। ৪২
तदाकर्णय सर्वज्ञ पृष्टं यदि तदुच्यते । मानसात्सरसः पृथ्वीं यतः प्राप्तोहस्मि सङ्कटम् ॥४३
তদাকর্ণয় সর্ব্বজ্ঞ পৃষ্টং যদি তদুচ্যতে । মানসাৎসরসঃ পৃথ্বীং যতঃ প্রাপ্তোহস্মি সঙ্কটম্ ।। ৪৩
सौराष्ट्रनगरादारात् सरसि स्फुटदम्वुजे । वालेन्दुशङ्खधवलान् मृणालकवलानहम् ॥४४
সৌরাষ্ট্রনগরাদারাৎ সরসি স্ফুটদম্বুজে । বালেন্দুশঙ্খধবলান্ মৃণালকবলানহম্ ।। ৪৪
आदाय वलमाश्रित्य निरगां गगनं द्रुतम् । विहायसस्ततस्तस्मादकस्मादपतं भुवि ॥४५
আদায় বলমাশ্রিত্য নিরগাং গগনং দ্রুতম্ । বিহায়সস্ততস্তস্মাদকস্মাদপতং ভুবি ।। ৪৫
अथ मोहपरीतात्मा सर्वथा विकलेन्द्रियः । वेपमानवपुर्मोहात् स्पृष्टः शीतैः समीरणैः ॥४६
অথ মোহপরীতাত্মা সর্ব্বথা বিকলেন্দ্রিয়ঃ । বেপমানবপুর্মোহাৎ স্পৃষ্টঃ শীতৈঃ সমীরণৈঃ ।। ৪৬
प्रवुद्धः पतने हेतुमपश्यन्नात्मनस्तदा । अहो किमेतदापन्नमद्य पातः कथं मम ॥४७
প্রবুদ্ধঃ পতনে হেতুমপশ্যন্নাত্মনস্তদা । অহো কিমেতদাপন্নমদ্য পাতঃ কথং মম ।। ৪৭
कालिमा केन कायेहस्मिन् पक्वकर्पूरपाण्डुरे । इत्यहं विस्मयाविष्टो यावत्कुर्वे विचारणम् ॥४८
কালিমা কেন কায়েহস্মিন্ পক্বকর্পূরপাণ্ডুরে । ইত্যহং বিস্ময়াবিষ্টো যাবৎকুর্ব্বে বিচারণম্ ।। ৪৮
तावदम्वुरुहाद्वाणीमश्रौषमहमीदृशीम् । उत्तिष्ठ हंस वक्ष्यामि कारणं पातकार्ष्ण्ययोः ॥४९
তাবদম্বুরুহাদ্বাণীমশ্রৌষমহমীদৃশীম্ । উত্তিষ্ঠ হংস বক্ষ্যামি কারণং পাতকার্ষ্ণ্যয়োঃ ।। ৪৯
अथोत्थाय समागत्य मया मध्ये सरोवरे । दृष्टाराजीविनीरम्याराजीवैः पञ्चभिर्युता ॥५०
অথোত্থায় সমাগত্য ময়া মধ্যে সরোবরে । দৃষ্টারাজীবিনীরম্যারাজীবৈঃ পঞ্চভির্যুতা ।। ৫০
कारणं प्रष्टुमारेभे कार्ष्णस्य पतनस्य च । अथ तत्र घनश्यामान् स्वर्णवर्णाम्वरावृतान् ॥५१
কারণং প্রষ্টুমারেভে কার্ষ্ণস্য পতনস্য চ । অথ তত্র ঘনশ্যামান্ স্বর্ণবর্ণাম্বরাবৃতান্ ।। ৫১
चतुर्भुजान् गदाशङ्खचक्रपङ्केरुहायुधान् । किरीटहारकेयूरकुण्डलद्युतिचित्रितान् ॥५२
চতুর্ভুজান্ গদাশঙ্খচক্রপঙ্কেরুহায়ুধান্ । কিরীটহারকেয়ূরকুণ্ডলদ্যুতিচিত্রিতান্ ।। ৫২
अद्राक्षमन्तरिक्षस्थान् पुरुषानयुतानि षट् । नत्वा प्रदक्षिणीकृत्य पञ्चपद्मां सरोजिनीम् । आत्मीयं पातमारभ्य पृष्टं तदखिलं मया ॥५३
অদ্রাক্ষমন্তরিক্ষস্থান্ পুরুষানযুতানি ষট্ । নত্বা প্রদক্ষিণীকৃত্য পঞ্চপদ্মাং সরোজিনীম্ । আত্মীয়ং পাতমারভ্য পৃষ্টং তদখিলং ময়া ।। ৫৩
पद्मिन्युवाच ।
कलहंस गतोहसि त्वं मां विलङ्घ्य विहायसा । तेन पातकयोगेन पतितोहसि महीतले ॥५४
পদ্মিন্যুবাচ ।
কলহংস গতোহসি ত্বং মাং বিলঙ্ঘ্য বিহায়সা । তেন পাতকযোগেন পতিতোহসি মহীতলে ।। ৫৪
तेनैव कालिमा काये पक्षिसत्तम लक्ष्यते ॥५५
তেনৈব কালিমা কায়ে পক্ষিসত্তম লক্ষ্যতে ।। ৫৫
भवन्तं पतितं वीक्ष्य कृपापूर्वेन चेतसा । मध्यमेनामुनाव्जेन वदता जातसौरभम् ॥५६
ভবন্তং পতিতং বীক্ষ্য কৃপাপূর্ব্বেন চেতসা । মধ্যমেনামুনাব্জেন বদতা জাতসৌরভম্ ।। ৫৬
आघ्राय षट्पदाः षष्टिसहस्राणिदिवं ययुः । एते ये भवता दृष्टा नीलोत्पलसमत्वषः ॥५७
আঘ্রায় ষট্পদাঃ ষষ্টিসহস্রাণিদিবং যযুঃ । এতে যে ভবতা দৃষ্টা নীলোৎপলসমত্বষঃ ।। ৫৭
सर्वे ते सप्तमेहतीते जन्मन्यासन्मुनेः सुताः । अस्यैव सरसस्तीरे तेपुस्ते परमन्तपः ॥५८
সর্ব্বে তে সপ্তমেহতীতে জন্মন্যাসন্মুনেঃ সুতাঃ । অস্যৈব সরসস্তীরে তেপুস্তে পরমন্তপঃ ।। ৫৮
कदाचित् कामिनी काचिच्चम्पकस्तवकस्तनी । चलापाङ्गकलाकान्त-तरङ्गितरसालसा ॥५९
কদাচিৎ কামিনী কাচিচ্চম্পকস্তবকস্তনী । চলাপাঙ্গকলাকান্ত-তরঙ্গিতরসালসা ।। ৫৯
नासामुक्ताफलज्योत्स्नाचुम्वितस्मितदीधितिः । वीणां विन्यस्य कुचयोर्वनेहस्मिन्मधुरं जगौ ॥६०
নাসামুক্তাফলজ্যোৎস্নাচুম্বিতস্মিতদীধিতিঃ । বীণাং বিন্যস্য কুচয়োর্বনেহস্মিন্মধুরং জগৌ ।। ৬০
गायन्त्या स्वरमाकर्ण्य व्राह्मणा हरिणा इव । तां समागत्य ते सर्वे सममेव व्यलोकयन् ॥६१
গায়ন্ত্যা স্বরমাকর্ণ্য ব্রাহ্মণা হরিণা ইব । তাং সমাগত্য তে সর্ব্বে সমমেব ব্যলোকয়ন্ ।। ৬১
मया दृष्टा ममैवेयमित्यूचुस्ते परस्परम् । मुष्ट्यामुष्टि ततस्तेषां भ्रातृणामभवद्रणः ॥६२
ময়া দৃষ্টা মমৈবেয়মিত্যূচুস্তে পরস্পরম্ । মুষ্ট্যামুষ্টি ততস্তেষাং ভ্রাতৃণামভবদ্রণঃ ।। ৬২
अन्योन्यमुष्टिनिष्पिष्टवक्षसस्त्यक्तजीविताः । ते भुक्त्वा निरयान् घोरान् वभूवुः सारसा भुरि ॥६३
অন্যোন্যমুষ্টিনিষ্পিষ্টবক্ষসস্ত্যক্তজীবিতাঃ । তে ভুক্ত্বা নিরয়ান্ ঘোরান্ বভূবুঃ সারসা ভুরি ।। ৬৩
तदा ते श्वापदान जघ्रुर्दग्धा वन्येन वह्निना । ततो मातङ्गतामेत पथि पान्थानघातयन् ॥६४
তদা তে শ্বাপদান জঘ্রুর্দগ্ধা বন্যেন বহ্নিনা । ততো মাতঙ্গতামেত পথি পান্থানঘাতয়ন্ ।। ৬৪
वने विषोदकं पीत्वा ते ययुर्यममन्दिरम् । खरोष्ट्रकपिमार्जारजन्मान्यासाद्य च क्रमात् ॥६५
বনে বিষোদকং পীত্বা তে যযুর্যমমন্দিরম্ । খরোষ্ট্রকপিমার্জ্জারজন্মান্যাসাদ্য চ ক্রমাৎ ।। ৬৫
ततो मधुव्रता जाता वर्तन्तेहत्र सरोवरे । अद्य मे गन्धमाघ्राय प्रापुस्ते वैष्णवं पदम् ॥६६
ততো মধুব্রতা জাতা বর্ত্তন্তেহত্র সরোবরে । অদ্য মে গন্ধমাঘ্রায় প্রাপুস্তে বৈষ্ণবং পদম্ ।। ৬৬
शृणु पक्षीन्द्र वक्ष्यामि येन मय्यस्ति वैभवम । एतस्माज्जन्मनः पूर्वे तृतीये जन्मनि क्षितौ ॥६७
শৃণু পক্ষীন্দ্র বক্ষ্যামি যেন ময্যস্তি বৈভবম । এতস্মাজ্জন্মনঃ পূর্ব্বে তৃতীয়ে জন্মনি ক্ষিতৌ ।। ৬৭
सरोजवदना नाम द्विजातेः कन्यकाभवम् । पातिव्रत्यैकनिरता गुरुश्रुश्रूषणे रता ॥६८
সরোজবদনা নাম দ্বিজাতেঃ কন্যকাভবম্ । পাতিব্রত্যৈকনিরতা গুরুশ্রুশ্রূষণে রতা ।। ৬৮
कदाचित् सारिकामेकां पाठयन्त्या विलम्वितम् । सारिका भव पापे त्वं पत्या शप्तास्मि कुप्यता ॥६९
কদাচিৎ সারিকামেকাং পাঠয়ন্ত্যা বিলম্বিতম্ । সারিকা ভব পাপে ত্বং পত্যা শপ্তাস্মি কুপ্যতা ।। ৬৯
प्रेत्य सारित्वमासाद्य पातिव्रत्यप्रसादतः । मुनीनामेव सदने कन्या काचित् पुपोष माम् ॥७०
প্রেত্য সারিত্বমাসাদ্য পাতিব্রত্যপ্রসাদতঃ । মুনীনামেব সদনে কন্যা কাচিৎ পুপোষ মাম্ ।। ৭০
गीतानां दशमाध्यायं विभुतिरिति विश्रुतम् । प्रातः पठति विप्रोहसावश्रौषं तमघापहम् ॥७१
গীতানাং দশমাধ্যায়ং বিভুতিরিতি বিশ্রুতম্ । প্রাতঃ পঠতি বিপ্রোহসাবশ্রৌষং তমঘাপহম্ ।। ৭১
कालेन सारिकादेहमहं हित्वा विहङ्गम । दशमाध्यायमाहात्म्यादप्सराश्चाभवं दिवि ॥७२
কালেন সারিকাদেহমহং হিত্বা বিহঙ্গম । দশমাধ্যায়মাহাত্ম্যাদপ্সরাশ্চাভবং দিবি ।। ৭২
पद्मावतीति विख्याता पद्माया दयिता सखी । कदाचन मया यान्त्या विमानेन विहायसा ॥७३
পদ্মাবতীতি বিখ্যাতা পদ্মায়া দয়িতা সখী । কদাচন ময়া যান্ত্যা বিমানেন বিহায়সা ।। ৭৩
एतत्सरोवरं रम्यं विलोक्य विमलाम्वुजम् । अवतीर्य जलक्रीड़ा यावदारभ्यते मया ॥७४
এতৎসরোবরং রম্যং বিলোক্য বিমলাম্বুজম্ । অবতীর্য্য জলক্রীড়া যাবদারভ্যতে ময়া ।। ৭৪
दुर्वासास्तावदायातो विवस्त्रा तेन वीक्षिता । तद्भयात् पद्मिनीरूपं धृतमेतन्मया स्वयम् ॥७५
দুর্ব্বাসাস্তাবদায়াতো বিবস্ত্রা তেন বীক্ষিতা । তদ্ভয়াৎ পদ্মিনীরূপং ধৃতমেতন্ময়া স্বয়ম্ ।। ৭৫
पद्भ्यां पद्मद्वयञ्चैव द्वयं हस्तद्वयेन च । मुखेन पञ्चमाम्भोजमिति पञ्चाम्वुजास्म्यहम् ॥७६
পদ্ভ্যাং পদ্মদ্বয়ঞ্চৈব দ্বয়ং হস্তদ্বয়েন চ । মুখেন পঞ্চমাম্ভোজমিতি পঞ্চাম্বুজাস্ম্যহম্ ।। ৭৬
दृष्टा तेन मुनीन्द्रेण कोपज्ज्वलितचक्षुषा । अनेनैव स्वरूपेण तिष्ठ पापे शतं समाः ॥७७
দৃষ্টা তেন মুনীন্দ্রেণ কোপজ্জ্বলিতচক্ষুষা । অনেনৈব স্বরূপেণ তিষ্ঠ পাপে শতং সমাঃ ।। ৭৭
इति शापं समुत्सृज्य स चैवान्तर्दधे क्षणात् । विभुत्यध्यायमाहात्म्याद्वाणी मे न विलीयते ॥७८
ইতি শাপং সমুৎসৃজ্য স চৈবান্তর্দ্দধে ক্ষণাৎ । বিভুত্যধ্যায়মাহাত্ম্যাদ্বাণী মে ন বিলীয়তে ।। ৭৮
मद्विलङ्घनमात्रेण पतितोहसि महीतले । अद्य शापनिवृत्तिर्मे तिष्ठतस्ते खगोत्तम ॥७९
মদ্বিলঙ্ঘনমাত্রেণ পতিতোহসি মহীতলে । অদ্য শাপনিবৃত্তির্মে তিষ্ঠতস্তে খগোত্তম ।। ৭৯
निशामय मया गीयमानमध्यायमुत्तमम् । यस्याकर्णनमात्रेण त्वमद्यैव विमोक्ष्यसे ॥८०
নিশাময় ময়া গীয়মানমধ্যায়মুত্তমম্ । যস্যাকর্ণনমাত্রেণ ত্বমদ্যৈব বিমোক্ষ্যসে ।। ৮০
इत्यसौ दशमाध्यायं पपाठ श्लक्ष्णया गिरा । तमाकर्ण्य तया दत्तमादाय च सरोरुहम् ॥८१
ইত্যসৌ দশমাধ্যায়ং পপাঠ শ্লক্ষ্ণয়া গিরা । তমাকর্ণ্য তয়া দত্তমাদায় চ সরোরুহম্ ।। ৮১
मया समर्पितं तुभ्यं पद्मिन्या पद्ममुत्तमम् । इत्युक्त्वा स जहौ देहं तदद्भुतमिवाभवत् ॥८२
ময়া সমর্পিতং তুভ্যং পদ্মিন্যা পদ্মমুত্তমম্ । ইত্যুক্ত্বা স জহৌ দেহং তদদ্ভুতমিবাভবৎ ।। ৮২
भृङ्गिरिटिरुवाच ।
पुरातने भवे कोहयं व्रह्महंसोहभवत् कथम् । तवाग्रतः कुतो हेतोरुत्ससर्ज कलेवरम् ॥८३
ভৃঙ্গিরিটিরুবাচ ।
পুরাতনে ভবে কোহয়ং ব্রহ্মহংসোহভবৎ কথম্ । তবাগ্রতঃ কুতো হেতোরুৎসসর্জ্জ কলেবরম্ ।। ৮৩
इति भृङ्गिरिटैर्वाक्यमाकर्ण्याहं तदाव्रुवम् । द्विजवेश्मनि पूर्वस्मिन् जन्मन्ययमजायत ॥८४
ইতি ভৃঙ্গিরিটৈর্বাক্যমাকর্ণ্যাহং তদাব্রুবম্ । দ্বিজবেশ্মনি পূর্ব্বস্মিন্ জন্মন্যয়মজায়ত ।। ৮৪
सुतपा इति विख्यातो व्रह्मचारी जितेन्द्रियः । वसन् गुरुकुले कुर्वन् वेदाध्ययनमन्वहम् ॥८५
সুতপা ইতি বিখ্যাতো ব্রহ্মচারী জিতেন্দ্রিয়ঃ । বসন্ গুরুকুলে কুর্ব্বন্ বেদাধ্যয়নমন্বহম্ ।। ৮৫
गुरुशुश्रूषणं सम्यग्विदधाति च भक्तितः । शयानस्य गुरोः शय्यां निद्रितः स पदास्पृशत् ॥८६
গুরুশুশ্রূষণং সম্যগ্বিদধাতি চ ভক্তিতঃ । শয়ানস্য গুরোঃ শয্যাং নিদ্রিতঃ স পদাস্পৃশৎ ।। ৮৬
तेन पापेन तिर्यक्त्वमयं स्वर्गेहपि लव्धमान् । पद्मयोनिमरालानां मध्ये जातस्ततो द्विजः ॥८७
তেন পাপেন তির্য্যক্ত্বময়ং স্বর্গেহপি লব্ধমান্ । পদ্মযোনিমরালানাং মধ্যে জাতস্ততো দ্বিজঃ ।। ৮৭
अस्मिन् जन्मन्यमुष्येह पुरास्मल्लोकनावधि । गीतानां दशमाध्यायं नलिन्या कथितं ततः ॥८८
অস্মিন্ জন্মন্যমুষ্যেহ পুরাস্মল্লোকনাবধি । গীতানাং দশমাধ্যায়ং নলিন্যা কথিতং ততঃ ।। ৮৮
आकर्ण्य विहगो लेभे व्रह्मज्ञानमनुत्तमम् । सोहयं विप्रकुले जातो दशमाध्यायवैभवात् ॥८९
আকর্ণ্য বিহগো লেভে ব্রহ্মজ্ঞানমনুত্তমম্ । সোহয়ং বিপ্রকুলে জাতো দশমাধ্যায়বৈভবাৎ ।। ৮৯
जन्माभ्यासवशादस्य शिशोरपि मुखाम्वुजात् । गीतानां दशमाध्यायः समुल्लसति सर्वदा ॥९०
জন্মাভ্যাসবশাদস্য শিশোরপি মুখাম্বুজাৎ । গীতানাং দশমাধ্যায়ঃ সমুল্লসতি সর্ব্বদা ।। ৯০
तदर्थपरिणामेन सर्वभुतेष्ववस्थितम् । शङ्खचक्रधरं देवमयं पश्यति सर्वदा ॥९१
তদর্থপরিণামেন সর্ব্বভুতেষ্ববস্থিতম্ । শঙ্খচক্রধরং দেবময়ং পশ্যতি সর্ব্বদা ।। ৯১
यस्मिन् यस्मिन् यदैवास्य दृष्टिः स्निग्धा शरीरिणि । स स मुक्तो भवेत् सर्वः सुरापो व्रह्महापि व ॥९२
যস্মিন্ যস্মিন্ যদৈবাস্য দৃষ্টিঃ স্নিগ্ধা শরীরিণি । স স মুক্তো ভবেৎ সর্ব্বঃ সুরাপো ব্রহ্মহাপি ব ।। ৯২
तद्विज्ञाय मया विप्रः परमात्मस्वरूपिणा । इदं नगरमानीतो मुक्तिक्षेत्रं स्वभावतः ॥९३
তদ্বিজ্ঞায় ময়া বিপ্রঃ পরমাত্মস্বরূপিণা । ইদং নগরমানীতো মুক্তিক্ষেত্রং স্বভাবতঃ ।। ৯৩
अत्रत्यानां मनुष्याणां मुक्तिः करतले स्थिता । तेनास्य दृष्टिपातेन विशेषोहन्यो न जायते ॥९४
অত্রত্যানাং মনুষ্যাণাং মুক্তিঃ করতলে স্থিতা । তেনাস্য দৃষ্টিপাতেন বিশেষোহন্যো ন জায়তে ।। ৯৪
न ददामि वहिर्गन्तुमहमस्य पुराकृतम् । दशमाध्यायमाहात्म्यात्तत्त्वज्ञानं सुदुर्लभम् ॥९५
ন দদামি বহির্গন্তুমহমস্য পুরাকৃতম্ । দশমাধ্যায়মাহাত্ম্যাত্তত্ত্বজ্ঞানং সুদুর্লভম্ ।। ৯৫
लव्धमेतेन मुनिना जीवन्मुक्तिरियं तथा । तेनास्य चलतो हस्तं ददामि पथि गच्छतः ॥९६
লব্ধমেতেন মুনিনা জীবন্মুক্তিরিয়ং তথা । তেনাস্য চলতো হস্তং দদামি পথি গচ্ছতঃ ।। ৯৬
दशमाध्यायमहिमा भृङ्गिरिटैरग्रे कथितं यत् कथानकम् ॥९७
দশমাধ্যায়মহিমা ভৃঙ্গিরিটৈরগ্রে কথিতং যৎ কথানকম্ ।। ৯৭
तदेवमत्र कथितं सर्वपापप्रणाशनम् ॥९८
তদেবমত্র কথিতং সর্ব্বপাপপ্রণাশনম্ । ৯৮
नरो वाप्यथ वा नारी यापि कोहपि च वा पुनः । अस्य श्रवणमात्रेण सर्वाश्रमफलं लभेत् ॥९९
নরো বাপ্যথ বা নারী যাপি কোহপি চ বা পুনঃ । অস্য শ্রবণমাত্রেণ সর্ব্বাশ্রমফলং লভেৎ ।। ৯৯
इति श्रीपाद्मे उत्तरखण्डे गीतामाहात्म्ये दशमाध्यायमाहात्म्यं नाम चतुरशीत्यधिकशततमोहध्यायः ॥१८४॥
ইতি শ্রীপাদ্মে উত্তরখণ্ডে গীতামাহাত্ম্যে দশমাধ্যায়মাহাত্ম্যং নাম চতুরশীত্যধিকশততমোহধ্যায়ঃ ।।১৮৪।।
[পদ্মপুরাণ, উত্তর খণ্ড, ১৮৪ অধ্যায়]
_________________________________________1. "Padmapuran, Uttarkhanda (Bengali)" by Veda Vyasa, 1915. Translated by Sri Tarakanta Debasharrma, Krishnadas Shastri and Sriramdas Shastri, edited by Pandit Panchanan Tarkaratna. Bangabasi-Electro-machine edition. Published & printed by Sri Natabar Chakraborty for Bangabasi Karyalay, 38/2 Bhabanicaran Datta Street, Kolkata. First Nababharat Edition, 2013 (with identical page layout). Nababharat Publishers, 72 D, Mahatma Gandhi Road, Kolkata-700009. 1062p.
2. "Padma Puranam, Uttar Khandam & Kriyayogasarkhandam (Sanskrit)" by Veda Vyasa, 1946. Gurumadal Series No.XVIII, Part V. Published by Sri Mansukhray More, Clive Row, Kolkata-1. Printed by Sri Abadhkishore Singha, Gopal Printing Works, 87 A, Raja Dinendra Street, Kolkata-6. Cover & Title page printed by The Bengal Printing Works, Kolkata-1.
Bengali Translation
[Digitised by scanning and then by typing mostly in Notepad using Unicode Bengali "Siyam Rupali" font. Sanskrit verses were first typed in unicode bengali script using English to Bengali transliteration tool "Avro Phonetic Keyboard". Then this sanskrit in bengali script is transliterated to sanskrit in devanagari script using online tools of sanscript or ashtangayoga. Some errors during transliteration like ब् व् are corrected manually.]
Uploaded by rk
<Previous--Contents--Next>Uploaded by rk
No comments:
Post a Comment