3) कर्मयोगः महात्म्य
(বাংলা হরফে সংস্কৃত ৬০'টি শ্লোক)
श्रीभगवानुवाच ।
जनस्थाने जड़ो नाम द्विजन्मा कौशिकान्वयी । हत्वा जात्युचितं धर्मं वणिग्वृत्त्यां मनो दधे ॥१
শ্রীভগবানুবাচ ।
জনস্থানে জড়ো নাম দ্বিজন্মা কৌশিকান্বয়ী । হত্বা জাত্যুচিতং ধর্ম্মং বণিগ্বৃত্ত্যাং মনো দধে ।। ১
व्यसनी परदारेषु दीव्यन्नषैः पिवन्मधु । मृगयानिरतो नित्यं कालमेवं निनाय सः ॥२
ব্যসনী পরদারেষু দীব্যন্নষৈঃ পিবন্মধু । মৃগয়ানিরতো নিত্যং কালমেবং নিনায় সঃ ।। ২
क्षीणे वित्ते ततो रात्रौ चौर्यमारव्धवांस्ततः । प्रतिपेदे धनं तेन यज्वनां यष्टुमर्खिनाम् ॥३
ক্ষীণে বিত্তে ততো রাত্রৌ চৌর্য্যমারব্ধবাংস্ততঃ । প্রতিপেদে ধনং তেন যজ্বনাং যষ্টুমর্খিনাম্ ।। ৩
स दुरमगमत्तेन वाणिज्यायोत्तरां दिशम् । कस्तूरिमगुरुं कृष्णं चामरांश्चन्द्रिकोज्ज्वलान् ॥४
স দুরমগমত্তেন বাণিজ্যায়োত্তরাং দিশম্ । কস্তূরিমগুরুং কৃষ্ণং চামরাংশ্চন্দ্রিকোজ্জ্বলান্ ।। ৪
गृहीत्वावृत्य चानिन्ये पञ्चषादध्वयोजनात् । अथापरस्मिन्नहनि प्रियादर्शनदोहनि ॥५
গৃহীত্বাবৃত্য চানিন্যে পঞ্চষাদধ্বযোজনাৎ । অথাপরস্মিন্নহনি প্রিয়াদর্শনদোহনি ।। ৫
दूरमध्वानमुल्लङ्घ्य रवावस्तमिते सति । ध्वान्ते प्रसर्पति स्वैरं दिशो दशतरोस्तले ॥६
দূরমধ্বানমুল্লঙ্ঘ্য রবাবস্তমিতে সতি । ধ্বান্তে প্রসর্পতি স্বৈরং দিশো দশতরোস্তলে ।। ৬
गतो वशं स दस्यूनां निजघ्ने तैश्च सत्वरम् । धर्मलोपादसौ जज्ञे घोरश्चोग्रतरो ग्रहः ॥७
গতো বশং স দস্যূনাং নিজঘ্নে তৈশ্চ সত্বরম্ । ধর্ম্মলোপাদসৌ জজ্ঞে ঘোরশ্চোগ্রতরো গ্রহঃ ।। ৭
पिपासितो वुभुक्षार्तो लेलिहानश्च सृक्किणी । उर्द्ध्वकेशोहतिजङ्घालुः पृष्टलग्नोदरो महत् ॥८
পিপাসিতো বুভুক্ষার্ত্তো লেলিহানশ্চ সৃক্কিণী । উর্দ্ধ্বকেশোহতিজঙ্ঘালুঃ পৃষ্টলগ্নোদরো মহৎ ।। ৮
अस्थिमात्रशरीरोहभूद्दुर्वृत्तनयनो भृशम् । अत्रान्तरे सुतस्तस्य धर्मात्मा वेदकोविदः ॥९
অস্থিমাত্রশরীরোহভূদ্দুর্বৃত্তনয়নো ভৃশম্ । অত্রান্তরে সুতস্তস্য ধর্ম্মাত্মা বেদকোবিদঃ ।। ৯
पर्यपालयदत्यर्थं दिदृक्षुस्तं तदागमत् । नित्यमन्वेषयन् वार्तां पान्थेभ्यो नोपलपव्धवान् ॥१०
পর্য্যপালয়দত্যর্থং দিদৃক্ষুস্তং তদাগমৎ । নিত্যমন্বেষয়ন্ বার্ত্তাং পান্থেভ্যো নোপলপব্ধবান্ ।। ১০
ततः कदाचिदायाते सहायिनि च मानवे । तष्माद्विदितवृत्तान्तः शुशोच पितरं वहु ॥११
ততঃ কদাচিদায়াতে সহায়িনি চ মানবে । তষ্মাদ্বিদিতবৃত্তান্তঃ শুশোচ পিতরং বহু ।। ১১
ततो विमृश्य मेधावी चिकीर्षुः पारलौकिकम् । वाराणसीं ससम्भारः स गन्तुमुपचक्रमे ॥१२
ততো বিমৃশ্য মেধাবী চিকীর্ষুঃ পারলৌকিকম্ । বারাণসীং সসম্ভারঃ স গন্তুমুপচক্রমে ।। ১২
मार्गे निवासान् सप्ताष्टौ नीत्वा तस्य तरोस्तले । सन्ध्यां प्रचक्रमे कर्तुं यत्रास्य निहतः पिता ॥१३
মার্গে নিবাসান্ সপ্তাষ্টৌ নীত্বা তস্য তরোস্তলে । সন্ধ্যাং প্রচক্রমে কর্ত্তুং যত্রাস্য নিহতঃ পিতা ।। ১৩
तत्राध्यायं स गीतानां तृतीयं सञ्जजाप ह । ततो घोरस्वरस्तत्र व्योममध्ये परामृशत् ॥१४
তত্রাধ্যায়ং স গীতানাং তৃতীয়ং সঞ্জজাপ হ । ততো ঘোরস্বরস্তত্র ব্যোমমধ্যে পরামৃশৎ ।। ১৪
ददर्श घोरमाकाशात् पतन्तं पितरं ततः । विष्मयेन भयेनापि विकलीकृतचेतनः ॥१५
দদর্শ ঘোরমাকাশাৎ পতন্তং পিতরং ততঃ । বিষ্ময়েন ভয়েনাপি বিকলীকৃতচেতনঃ ।। ১৫
तेजसा भूयसा व्याप्तमालुलोके पुरोहस्वरे । किङ्किणीकोटिसङ्किर्णं तेजसा व्याप्तदिङ्मुखम् ॥१६
তেজসা ভূয়সা ব্যাপ্তমালুলোকে পুরোহস্বরে । কিঙ্কিণীকোটিসঙ্কির্ণং তেজসা ব্যাপ্তদিঙ্মুখম্ ।। ১৬
विमानमग्रतोहपश्यद्दिव्यमव्यग्रचेतनः । तत्रापश्यत् समारूढ़ं दिव्याभिः स्त्रीभिरावृतम् ॥१७
বিমানমগ্রতোহপশ্যদ্দিব্যমব্যগ্রচেতনঃ । তত্রাপশ্যৎ সমারূঢ়ং দিব্যাভিঃ স্ত্রীভিরাবৃতম্ ।। ১৭
लङ्कुयमानं मुनिभिः पितरं पीतवाससम् । प्रणतस्तं समालोक्य युयुजे तेन चाशिषा ॥१८
লঙ্কুয়মানং মুনিভিঃ পিতরং পীতবাসসম্ । প্রণতস্তং সমালোক্য যুযুজে তেন চাশিষা ।। ১৮
ततोहपृच्छदिदं वृत्तं स च तस्यै न्यवेदयत् । दुस्त्यजात् कर्मणो वत्स वपुषोहपुण्यकारणात् । मोचितोहम्मि त्वयादैवादध्यायं जपतान्तिके ॥१९
ততোহপৃচ্ছদিদং বৃত্তং স চ তস্যৈ ন্যবেদয়ৎ । দুস্ত্যজাৎ কর্ম্মণো বৎস বপুষোহপুণ্যকারণাৎ । মোচিতোহম্মি ত্বয়াদৈবাদধ্যায়ং জপতান্তিকে ।। ১৯
तन्निवर्तस्व जपतः साम्प्रतं त्वमुपस्थितम् । वाराणसीं यदर्थं वत्तदनुष्ठितमाक्ष्मनः ॥२०
তন্নিবর্ত্তস্ব জপতঃ সাম্প্রতং ত্বমুপস্থিতম্ । বারাণসীং যদর্থং বত্তদনুষ্ঠিতমাক্ষ্মনঃ ।। ২০
श्रीभगवानुवाच ।
एवमुक्तः स च प्राह पितरं दीप्ततेजसम् ॥२१
শ্রীভগবানুবাচ ।
এবমুক্তঃ স চ প্রাহ পিতরং দীপ্ততেজসম্ ।। ২১
सूत उवाच ।
हितं ममानुशाधि त्वं कार्यमन्यन्नया नु किम् ॥२२
সূত উবাচ ।
হিতং মমানুশাধি ত্বং কার্য্যমন্যন্নয়া নু কিম্ ।। ২২
श्रीभगवानुवाच ।
ततः प्राह पिता पुत्रं कार्यमेतत्त्वयानथ । यन्मयाचरितं कर्म भ्रात्रा मम तु तत्कृतम् । स यातो नरकं घोरं तं मोचयितुमर्हसि ॥२३
শ্রীভগবানুবাচ ।
ততঃ প্রাহ পিতা পুত্রং কার্য্যমেতত্ত্বয়ানথ । যন্ময়াচরিতং কর্ম্ম ভ্রাত্রা মম তু তৎকৃতম্ । স যাতো নরকং ঘোরং তং মোচয়িতুমর্হসি ।। ২৩
अन्ये मदन्वये ये वै निरयं प्रतिपेदिरे । ते च मोचयितव्यास्ते इति मेहस्ति मनोरथः ॥२४
অন্যে মদন্বয়ে যে বৈ নিরয়ং প্রতিপেদিরে । তে চ মোচয়িতব্যাস্তে ইতি মেহস্তি মনোরথঃ ।। ২৪
इत्येवमुक्तः पुत्रस्तं पुनः प्राह कृताञ्जलिः । कर्मणा केन तान् सर्वान् मोचयामि तदादिश । एवं निवेदितो वाक्यं पिता सुतमुवाच ह ॥२५
ইত্যেবমুক্তঃ পুত্রস্তং পুনঃ প্রাহ কৃতাঞ্জলিঃ । কর্ম্মণা কেন তান্ সর্ব্বান্ মোচয়ামি তদাদিশ । এবং নিবেদিতো বাক্যং পিতা সুতমুবাচ হ ।। ২৫
पितोवाच ।
येनाहं मोचितो वत्स तदनुष्ठातुमर्हसि ॥२६
পিতোবাচ ।
যেনাহং মোচিতো বৎস তদনুষ্ঠাতুমর্হসি ।। ২৬
अनुष्ठाय तदुत्पन्नं तेभ्यः पुण्यं समुत्सृज । ततोहहमिव ते सर्वे पूर्वे सन्त्यज्य यातनाम् ॥२७
অনুষ্ঠায় তদুৎপন্নং তেভ্যঃ পুণ্যং সমুৎসৃজ । ততোহহমিব তে সর্ব্বে পূর্ব্বে সন্ত্যজ্য যাতনাম্ ।। ২৭
गमिष्यन्त्यचिरेणैव तद्विष्णोः परमं पदम् । स सन्दिष्टोहवदत् पुत्रो यद्येवं तात नारकान् ॥२८
গমিষ্যন্ত্যচিরেণৈব তদ্বিষ্ণোঃ পরমং পদম্ । স সন্দিষ্টোহবদৎ পুত্রো যদ্যেবং তাত নারকান্ ।। ২৮
सर्वानपि विमोक्ष्यामि यदि ते रोचते वचः । एवमस्तु शिवं भूयादुपपन्नं महत् प्रियम् ॥२९
সর্ব্বানপি বিমোক্ষ্যামি যদি তে রোচতে বচঃ । এবমস্তু শিবং ভূয়াদুপপন্নং মহৎ প্রিয়ম্ ।। ২৯
इत्यादिश्य पिता पुत्रं ययौ विष्णोः परं पदम् । सोहपि तस्मात्परावृत्त्य जनस्थानं प्रपद्य च ॥३०
ইত্যাদিশ্য পিতা পুত্রং যযৌ বিষ্ণোঃ পরং পদম্ । সোহপি তস্মাৎপরাবৃত্ত্য জনস্থানং প্রপদ্য চ ।। ৩০
सुन्दरस्य पुरः शौरेश्चालये कालमभ्यगात् । स कुर्वाणो जपादीनि पित्रा च यदुदीरितम् ॥३१
সুন্দরস্য পুরঃ শৌরেশ্চালয়ে কালমভ্যগাৎ । স কুর্ব্বাণো জপাদীনি পিত্রা চ যদুদীরিতম্ ।। ৩১
उत्ससर्ज कृतं पुण्यं मोचयिष्यन् स नारकान् । अत्रान्तरे पदेविष्णोर्यातनापदमीयुषः ॥३२
উৎসসর্জ্জ কৃতং পুণ্যং মোচয়িষ্যন্ স নারকান্ । অত্রান্তরে পদেবিষ্ণোর্যাতনাপদমীয়ুষঃ ।। ৩২
नारकान्मोचयिष्यन्तः किङ्करा वनमभ्ययुः । तेन ते पूजिताः सर्वे सत्क्रियाभिरनेकधा ॥३३
নারকান্মোচয়িষ্যন্তঃ কিঙ্করা বনমভ্যয়ুঃ । তেন তে পূজিতাঃ সর্ব্বে সৎক্রিয়াভিরনেকধা ।। ৩৩
कुशलं परिपृष्टास्ते सर्वतः सुखमूचिरे । एवं सत्कृत्य मेधावी पितृलोकमहेश्वरः ॥३४
কুশলং পরিপৃষ্টাস্তে সর্ব্বতঃ সুখমূচিরে । এবং সৎকৃত্য মেধাবী পিতৃলোকমহেশ্বরঃ ।। ৩৪
हेतुमागमनेहपृच्छत्ते च तस्मै न्यवेदयन् । विद्धि कीनाशनाथ त्वं शेषपर्यङ्कशायिना ॥३५
হেতুমাগমনেহপৃচ্ছত্তে চ তস্মৈ ন্যবেদয়ন্ । বিদ্ধি কীনাশনাথ ত্বং শেষপর্য্যঙ্কশায়িনা ।। ৩৫
शौरिणा प्रहितानस्मान् समादेष्टुं त्वदन्तिके । अस्मन्मुखेन देवन्त्वां कुशलं परिपृच्छति ॥३६
শৌরিণা প্রহিতানস্মান্ সমাদেষ্টুং ত্বদন্তিকে । অস্মন্মুখেন দেবন্ত্বাং কুশলং পরিপৃচ্ছতি ।। ৩৬
नारकान् प्राणिनः सर्वान विमोक्तुञ्च नियच्छति । इत्याकर्ण्य समादिष्टं विष्णोरमिततेजसः ॥३७
নারকান্ প্রাণিনঃ সর্ব্বান বিমোক্তুঞ্চ নিয়চ্ছতি । ইত্যাকর্ণ্য সমাদিষ্টং বিষ্ণোরমিততেজসঃ ।। ৩৭
नतेन मूर्द्धा सम्भाव्य दध्यौ किञ्चन चेतसा । विमुक्तान्निरयात्सर्वांस्तान् विलोक्य मदोत्कटान् ॥३८
নতেন মূর্দ্ধা সম্ভাব্য দধ্যৌ কিঞ্চন চেতসা । বিমুক্তান্নিরয়াৎসর্ব্বাংস্তান্ বিলোক্য মদোৎকটান্ ।। ৩৮
स तैरनुगतः सर्वैर्विष्णोरायतनं ततः । ययौ स वरयानेन यत्रास्ते दुग्धवारिधिः ॥३९
স তৈরনুগতঃ সর্ব্বৈর্ব্বিষ্ণোরায়তনং ততঃ । যযৌ স বরযানেন যত্রাস্তে দুগ্ধবারিধিঃ ।। ৩৯
तदन्त उदितानेकसूर्यकोटिसमप्रभम् । इन्दीवरदलश्याममालुलोके जगद्गुरुम् ॥४०
তদন্ত উদিতানেকসূর্য্যকোটিসমপ্রভম্ । ইন্দীবরদলশ্যামমালুলোকে জগদ্গুরুম্ ।। ৪০
शय्याफणिफणारत्न-मरीच्या मिश्रतेजसम् । विलोक्यमानमानन्दनिर्भरं प्रीतमानसम् ॥४१
শয্যাফণিফণারত্ন-মরীচ্যা মিশ্রতেজসম্ । বিলোক্যমানমানন্দনির্ভরং প্রীতমানসম্ ।। ৪১
भावानुगैर्दृगालीकैः श्रिया प्रेम्नेक्षितं मुहुः । योगिभिः परितो जुष्टं ध्याननिष्पन्दतारकैः ॥४२
ভাবানুগৈর্দৃগালীকৈঃ শ্রিয়া প্রেম্নেক্ষিতং মুহুঃ । যোগিভিঃ পরিতো জুষ্টং ধ্যাননিষ্পন্দতারকৈঃ ।। ৪২
स्तूयमानं महेन्द्रण पराजेतुं विरोधिनः । आम्नायवचसामन्ते व्रह्मणो निःसृतैर्मुखात् ॥४३
স্তূয়মানং মহেন্দ্রণ পরাজেতুং বিরোধিনঃ । আম্নায়বচসামন্তে ব্রহ্মণো নিঃসৃতৈর্মুখাৎ ।। ৪৩
मुर्तिमद्भिर्वचोभिश्च गीयमानगुणोत्करम् । सम्प्रीतञ्चाप्युदासीनमपि सर्वासु योनिषु ॥४४
মুর্ত্তিমদ্ভির্ব্বচোভিশ্চ গীয়মানগুণোৎকরম্ । সম্প্রীতঞ্চাপ্যুদাসীনমপি সর্ব্বাসু যোনিষু ।। ৪৪
योगसञ्चितपुण्यानां यौगपद्येन जन्तुषु । विलोक्यमानमात्मानमखिलं सचराचरम् ॥४५
যোগসঞ্চিতপুণ্যানাং যৌগপদ্যেন জন্তুষু । বিলোক্যমানমাত্মানমখিলং সচরাচরম্ ।। ৪৫
आमोदयन्तमालोकैरात्मानं दीप्तिपूरितैः । आविभ्राणं वपुर्व्व्यापि द्योतितं भोगिनस्त्विषा ॥४६
আমোদয়ন্তমালোকৈরাত্মানং দীপ্তিপূরিতৈঃ । আবিভ্রাণং বপুর্ব্ব্যাপি দ্যোতিতং ভোগিনস্ত্বিষা ।। ৪৬
इन्दीवरदलश्यामं ज्योत्स्नयेव नभस्तलम् । विलोक्य तं स तुष्टाव धिया वहुलयानतः ॥४७
ইন্দীবরদলশ্যামং জ্যোৎস্নয়েব নভস্তলম্ । বিলোক্য তং স তুষ্টাব ধিয়া বহুলয়ানতঃ ।। ৪৭
यम उवाच ।
नमः समस्तनिर्माण-निर्मलीभुतचेतसे । वदनोद्गीर्णवेदाय विश्वरूपाय वेधसे ॥४८
যম উবাচ ।
নমঃ সমস্তনির্ম্মাণ-নির্ম্মলীভুতচেতসে । বদনোদ্গীর্ণবেদায় বিশ্বরূপায় বেধসে ।। ৪৮
वलवेग-सुदुर्द्धर्ष-दानवेन्द्रमदद्रुहे । नमः स्थितौ च सत्त्वाय विश्वाधाराय विष्णवे ॥४९
বলবেগ-সুদুর্দ্ধর্ষ-দানবেন্দ্রমদদ্রুহে । নমঃ স্থিতৌ চ সত্ত্বায় বিশ্বাধারায় বিষ্ণবে ।। ৪৯
नमः पातकसङ्घातजिष्णवेहखिलदेहिनाम् । ईषदुन्मीलल्लाटनेत्राग्निप्रभवार्च्चिषे ॥५०
নমঃ পাতকসঙ্ঘাতজিষ্ণবেহখিলদেহিনাম্ । ঈষদুন্মীলল্লাটনেত্রাগ্নিপ্রভবার্চ্চিষে ।। ৫০
त्वं हि सर्वस्य लोकस्य गुरुरात्मा महेश्वरः । विसृज्य वैष्णवान् सर्वानतस्त्वमनुकम्पसे ॥५१
ত্বং হি সর্ব্বস্য লোকস্য গুরুরাত্মা মহেশ্বরঃ । বিসৃজ্য বৈষ্ণবান্ সর্ব্বানতস্ত্বমনুকম্পসে ।। ৫১
व्यापयन्नखिलं लोकं मायया परिवृंहितम् । न तया परिभूतोहसि न च तत्प्रभवैर्गुणैः ॥५२
ব্যাপয়ন্নখিলং লোকং মায়য়া পরিবৃংহিতম্ । ন তয়া পরিভূতোহসি ন চ তৎপ্রভবৈর্গুণৈঃ ।। ৫২
अन्तरावर्तमानोहपि न ताभ्यामभिभूयसे । दृशा विषयवर्तिन्या निगृहीतमना अपि ॥५३
অন্তরাবর্ত্তমানোহপি ন তাভ্যামভিভূয়সে । দৃশা বিষয়বর্ত্তিন্যা নিগৃহীতমনা অপি ।। ৫৩
तया फलाभिगामिन्या आत्मनेवाभिलीयसे । न तवास्ति महिम्नोहन्तो यथा निरवधिः स्वयम् ॥५४
তয়া ফলাভিগামিন্যা আত্মনেবাভিলীয়সে । ন তবাস্তি মহিম্নোহন্তো যথা নিরবধিঃ স্বয়ম্ ।। ৫৪
मौनमेवात्र युक्तं मे विषयोहसि कथं गिराम् । इति स्तुत्वा ततो वाक्यमिदमाह कृताञ्जलिः ॥५५
মৌনমেবাত্র যুক্তং মে বিষয়োহসি কথং গিরাম্ । ইতি স্তুত্বা ততো বাক্যমিদমাহ কৃতাঞ্জলিঃ ।। ৫৫
विनियोगादमी मुक्ता देहिनो निर्गुणा मया । समादिश यदन्यन्मे कार्यमस्ति जगद्गुरो ॥५६
বিনিয়োগাদমী মুক্তা দেহিনো নির্গুণা ময়া । সমাদিশ যদন্যন্মে কার্য্যমস্তি জগদ্গুরো ।। ৫৬
इति विज्ञापितस्तेन तमाह मधुसूदनः । मेघगम्भीरया वाचा सिञ्चन्निव सुधारसैः ॥५७
ইতি বিজ্ঞাপিতস্তেন তমাহ মধুসূদনঃ । মেঘগম্ভীরয়া বাচা সিঞ্চন্নিব সুধারসৈঃ ।। ৫৭
पापादुद्धार्यते लोको मया समयवर्तिना । त्वयि विन्यस्तभारोहहं नानुशोचामि देहिनः । तदाचर निजं कर्म प्रयाहि स्वं निकेतनम् ॥५८
পাপাদুদ্ধার্য্যতে লোকো ময়া সময়বর্ত্তিনা । ত্বযি বিন্যস্তভারোহহং নানুশোচামি দেহিনঃ । তদাচর নিজং কর্ম্ম প্রয়াহি স্বং নিকেতনম্ ।। ৫৮
श्रीभगवानुवाच ।
इत्युक्त्वान्तर्दधे देवः सोहपि स्वपुरमाययौ ॥५९
শ্রীভগবানুবাচ ।
ইত্যুক্ত্বান্তর্দ্দধে দেবঃ সোহপি স্বপুরমাযযৌ ।। ৫৯
सेहपि स्वजातिजान् सर्वान्निरयस्थाननेकशः । उद्धृत्य वरयानेन विष्णुलोकं ययौ स्वयम् ॥६०
সেহপি স্বজাতিজান্ সর্ব্বান্নিরয়স্থাননেকশঃ । উদ্ধৃত্য বরযানেন বিষ্ণুলোকং যযৌ স্বয়ম্ ।। ৬০
इति श्रीपाद्मे उत्तरखण्डे गीतामाहात्म्ये तृतीयाध्यायमाहात्म्यं सप्तसप्तत्यधिकशततमोहध्यायः ॥१७७॥
ইতি শ্রীপাদ্মে উত্তরখণ্ডে গীতামাহাত্ম্যে তৃতীয়াধ্যায়মাহাত্ম্যং সপ্তসপ্তত্যধিকশততমোহধ্যায়ঃ ।।১৭৭।।
जनस्थाने जड़ो नाम द्विजन्मा कौशिकान्वयी । हत्वा जात्युचितं धर्मं वणिग्वृत्त्यां मनो दधे ॥१
শ্রীভগবানুবাচ ।
জনস্থানে জড়ো নাম দ্বিজন্মা কৌশিকান্বয়ী । হত্বা জাত্যুচিতং ধর্ম্মং বণিগ্বৃত্ত্যাং মনো দধে ।। ১
व्यसनी परदारेषु दीव्यन्नषैः पिवन्मधु । मृगयानिरतो नित्यं कालमेवं निनाय सः ॥२
ব্যসনী পরদারেষু দীব্যন্নষৈঃ পিবন্মধু । মৃগয়ানিরতো নিত্যং কালমেবং নিনায় সঃ ।। ২
क्षीणे वित्ते ततो रात्रौ चौर्यमारव्धवांस्ततः । प्रतिपेदे धनं तेन यज्वनां यष्टुमर्खिनाम् ॥३
ক্ষীণে বিত্তে ততো রাত্রৌ চৌর্য্যমারব্ধবাংস্ততঃ । প্রতিপেদে ধনং তেন যজ্বনাং যষ্টুমর্খিনাম্ ।। ৩
स दुरमगमत्तेन वाणिज्यायोत्तरां दिशम् । कस्तूरिमगुरुं कृष्णं चामरांश्चन्द्रिकोज्ज्वलान् ॥४
স দুরমগমত্তেন বাণিজ্যায়োত্তরাং দিশম্ । কস্তূরিমগুরুং কৃষ্ণং চামরাংশ্চন্দ্রিকোজ্জ্বলান্ ।। ৪
गृहीत्वावृत्य चानिन्ये पञ्चषादध्वयोजनात् । अथापरस्मिन्नहनि प्रियादर्शनदोहनि ॥५
গৃহীত্বাবৃত্য চানিন্যে পঞ্চষাদধ্বযোজনাৎ । অথাপরস্মিন্নহনি প্রিয়াদর্শনদোহনি ।। ৫
दूरमध्वानमुल्लङ्घ्य रवावस्तमिते सति । ध्वान्ते प्रसर्पति स्वैरं दिशो दशतरोस्तले ॥६
দূরমধ্বানমুল্লঙ্ঘ্য রবাবস্তমিতে সতি । ধ্বান্তে প্রসর্পতি স্বৈরং দিশো দশতরোস্তলে ।। ৬
गतो वशं स दस्यूनां निजघ्ने तैश्च सत्वरम् । धर्मलोपादसौ जज्ञे घोरश्चोग्रतरो ग्रहः ॥७
গতো বশং স দস্যূনাং নিজঘ্নে তৈশ্চ সত্বরম্ । ধর্ম্মলোপাদসৌ জজ্ঞে ঘোরশ্চোগ্রতরো গ্রহঃ ।। ৭
पिपासितो वुभुक्षार्तो लेलिहानश्च सृक्किणी । उर्द्ध्वकेशोहतिजङ्घालुः पृष्टलग्नोदरो महत् ॥८
পিপাসিতো বুভুক্ষার্ত্তো লেলিহানশ্চ সৃক্কিণী । উর্দ্ধ্বকেশোহতিজঙ্ঘালুঃ পৃষ্টলগ্নোদরো মহৎ ।। ৮
अस्थिमात्रशरीरोहभूद्दुर्वृत्तनयनो भृशम् । अत्रान्तरे सुतस्तस्य धर्मात्मा वेदकोविदः ॥९
অস্থিমাত্রশরীরোহভূদ্দুর্বৃত্তনয়নো ভৃশম্ । অত্রান্তরে সুতস্তস্য ধর্ম্মাত্মা বেদকোবিদঃ ।। ৯
पर्यपालयदत्यर्थं दिदृक्षुस्तं तदागमत् । नित्यमन्वेषयन् वार्तां पान्थेभ्यो नोपलपव्धवान् ॥१०
পর্য্যপালয়দত্যর্থং দিদৃক্ষুস্তং তদাগমৎ । নিত্যমন্বেষয়ন্ বার্ত্তাং পান্থেভ্যো নোপলপব্ধবান্ ।। ১০
ततः कदाचिदायाते सहायिनि च मानवे । तष्माद्विदितवृत्तान्तः शुशोच पितरं वहु ॥११
ততঃ কদাচিদায়াতে সহায়িনি চ মানবে । তষ্মাদ্বিদিতবৃত্তান্তঃ শুশোচ পিতরং বহু ।। ১১
ततो विमृश्य मेधावी चिकीर्षुः पारलौकिकम् । वाराणसीं ससम्भारः स गन्तुमुपचक्रमे ॥१२
ততো বিমৃশ্য মেধাবী চিকীর্ষুঃ পারলৌকিকম্ । বারাণসীং সসম্ভারঃ স গন্তুমুপচক্রমে ।। ১২
मार्गे निवासान् सप्ताष्टौ नीत्वा तस्य तरोस्तले । सन्ध्यां प्रचक्रमे कर्तुं यत्रास्य निहतः पिता ॥१३
মার্গে নিবাসান্ সপ্তাষ্টৌ নীত্বা তস্য তরোস্তলে । সন্ধ্যাং প্রচক্রমে কর্ত্তুং যত্রাস্য নিহতঃ পিতা ।। ১৩
तत्राध्यायं स गीतानां तृतीयं सञ्जजाप ह । ततो घोरस्वरस्तत्र व्योममध्ये परामृशत् ॥१४
তত্রাধ্যায়ং স গীতানাং তৃতীয়ং সঞ্জজাপ হ । ততো ঘোরস্বরস্তত্র ব্যোমমধ্যে পরামৃশৎ ।। ১৪
ददर्श घोरमाकाशात् पतन्तं पितरं ततः । विष्मयेन भयेनापि विकलीकृतचेतनः ॥१५
দদর্শ ঘোরমাকাশাৎ পতন্তং পিতরং ততঃ । বিষ্ময়েন ভয়েনাপি বিকলীকৃতচেতনঃ ।। ১৫
तेजसा भूयसा व्याप्तमालुलोके पुरोहस्वरे । किङ्किणीकोटिसङ्किर्णं तेजसा व्याप्तदिङ्मुखम् ॥१६
তেজসা ভূয়সা ব্যাপ্তমালুলোকে পুরোহস্বরে । কিঙ্কিণীকোটিসঙ্কির্ণং তেজসা ব্যাপ্তদিঙ্মুখম্ ।। ১৬
विमानमग्रतोहपश्यद्दिव्यमव्यग्रचेतनः । तत्रापश्यत् समारूढ़ं दिव्याभिः स्त्रीभिरावृतम् ॥१७
বিমানমগ্রতোহপশ্যদ্দিব্যমব্যগ্রচেতনঃ । তত্রাপশ্যৎ সমারূঢ়ং দিব্যাভিঃ স্ত্রীভিরাবৃতম্ ।। ১৭
लङ्कुयमानं मुनिभिः पितरं पीतवाससम् । प्रणतस्तं समालोक्य युयुजे तेन चाशिषा ॥१८
লঙ্কুয়মানং মুনিভিঃ পিতরং পীতবাসসম্ । প্রণতস্তং সমালোক্য যুযুজে তেন চাশিষা ।। ১৮
ततोहपृच्छदिदं वृत्तं स च तस्यै न्यवेदयत् । दुस्त्यजात् कर्मणो वत्स वपुषोहपुण्यकारणात् । मोचितोहम्मि त्वयादैवादध्यायं जपतान्तिके ॥१९
ততোহপৃচ্ছদিদং বৃত্তং স চ তস্যৈ ন্যবেদয়ৎ । দুস্ত্যজাৎ কর্ম্মণো বৎস বপুষোহপুণ্যকারণাৎ । মোচিতোহম্মি ত্বয়াদৈবাদধ্যায়ং জপতান্তিকে ।। ১৯
तन्निवर्तस्व जपतः साम्प्रतं त्वमुपस्थितम् । वाराणसीं यदर्थं वत्तदनुष्ठितमाक्ष्मनः ॥२०
তন্নিবর্ত্তস্ব জপতঃ সাম্প্রতং ত্বমুপস্থিতম্ । বারাণসীং যদর্থং বত্তদনুষ্ঠিতমাক্ষ্মনঃ ।। ২০
श्रीभगवानुवाच ।
एवमुक्तः स च प्राह पितरं दीप्ततेजसम् ॥२१
শ্রীভগবানুবাচ ।
এবমুক্তঃ স চ প্রাহ পিতরং দীপ্ততেজসম্ ।। ২১
सूत उवाच ।
हितं ममानुशाधि त्वं कार्यमन्यन्नया नु किम् ॥२२
সূত উবাচ ।
হিতং মমানুশাধি ত্বং কার্য্যমন্যন্নয়া নু কিম্ ।। ২২
श्रीभगवानुवाच ।
ततः प्राह पिता पुत्रं कार्यमेतत्त्वयानथ । यन्मयाचरितं कर्म भ्रात्रा मम तु तत्कृतम् । स यातो नरकं घोरं तं मोचयितुमर्हसि ॥२३
শ্রীভগবানুবাচ ।
ততঃ প্রাহ পিতা পুত্রং কার্য্যমেতত্ত্বয়ানথ । যন্ময়াচরিতং কর্ম্ম ভ্রাত্রা মম তু তৎকৃতম্ । স যাতো নরকং ঘোরং তং মোচয়িতুমর্হসি ।। ২৩
अन्ये मदन्वये ये वै निरयं प्रतिपेदिरे । ते च मोचयितव्यास्ते इति मेहस्ति मनोरथः ॥२४
অন্যে মদন্বয়ে যে বৈ নিরয়ং প্রতিপেদিরে । তে চ মোচয়িতব্যাস্তে ইতি মেহস্তি মনোরথঃ ।। ২৪
इत्येवमुक्तः पुत्रस्तं पुनः प्राह कृताञ्जलिः । कर्मणा केन तान् सर्वान् मोचयामि तदादिश । एवं निवेदितो वाक्यं पिता सुतमुवाच ह ॥२५
ইত্যেবমুক্তঃ পুত্রস্তং পুনঃ প্রাহ কৃতাঞ্জলিঃ । কর্ম্মণা কেন তান্ সর্ব্বান্ মোচয়ামি তদাদিশ । এবং নিবেদিতো বাক্যং পিতা সুতমুবাচ হ ।। ২৫
पितोवाच ।
येनाहं मोचितो वत्स तदनुष्ठातुमर्हसि ॥२६
পিতোবাচ ।
যেনাহং মোচিতো বৎস তদনুষ্ঠাতুমর্হসি ।। ২৬
अनुष्ठाय तदुत्पन्नं तेभ्यः पुण्यं समुत्सृज । ततोहहमिव ते सर्वे पूर्वे सन्त्यज्य यातनाम् ॥२७
অনুষ্ঠায় তদুৎপন্নং তেভ্যঃ পুণ্যং সমুৎসৃজ । ততোহহমিব তে সর্ব্বে পূর্ব্বে সন্ত্যজ্য যাতনাম্ ।। ২৭
गमिष्यन्त्यचिरेणैव तद्विष्णोः परमं पदम् । स सन्दिष्टोहवदत् पुत्रो यद्येवं तात नारकान् ॥२८
গমিষ্যন্ত্যচিরেণৈব তদ্বিষ্ণোঃ পরমং পদম্ । স সন্দিষ্টোহবদৎ পুত্রো যদ্যেবং তাত নারকান্ ।। ২৮
सर्वानपि विमोक्ष्यामि यदि ते रोचते वचः । एवमस्तु शिवं भूयादुपपन्नं महत् प्रियम् ॥२९
সর্ব্বানপি বিমোক্ষ্যামি যদি তে রোচতে বচঃ । এবমস্তু শিবং ভূয়াদুপপন্নং মহৎ প্রিয়ম্ ।। ২৯
इत्यादिश्य पिता पुत्रं ययौ विष्णोः परं पदम् । सोहपि तस्मात्परावृत्त्य जनस्थानं प्रपद्य च ॥३०
ইত্যাদিশ্য পিতা পুত্রং যযৌ বিষ্ণোঃ পরং পদম্ । সোহপি তস্মাৎপরাবৃত্ত্য জনস্থানং প্রপদ্য চ ।। ৩০
सुन्दरस्य पुरः शौरेश्चालये कालमभ्यगात् । स कुर्वाणो जपादीनि पित्रा च यदुदीरितम् ॥३१
সুন্দরস্য পুরঃ শৌরেশ্চালয়ে কালমভ্যগাৎ । স কুর্ব্বাণো জপাদীনি পিত্রা চ যদুদীরিতম্ ।। ৩১
उत्ससर्ज कृतं पुण्यं मोचयिष्यन् स नारकान् । अत्रान्तरे पदेविष्णोर्यातनापदमीयुषः ॥३२
উৎসসর্জ্জ কৃতং পুণ্যং মোচয়িষ্যন্ স নারকান্ । অত্রান্তরে পদেবিষ্ণোর্যাতনাপদমীয়ুষঃ ।। ৩২
नारकान्मोचयिष्यन्तः किङ्करा वनमभ्ययुः । तेन ते पूजिताः सर्वे सत्क्रियाभिरनेकधा ॥३३
নারকান্মোচয়িষ্যন্তঃ কিঙ্করা বনমভ্যয়ুঃ । তেন তে পূজিতাঃ সর্ব্বে সৎক্রিয়াভিরনেকধা ।। ৩৩
कुशलं परिपृष्टास्ते सर्वतः सुखमूचिरे । एवं सत्कृत्य मेधावी पितृलोकमहेश्वरः ॥३४
কুশলং পরিপৃষ্টাস্তে সর্ব্বতঃ সুখমূচিরে । এবং সৎকৃত্য মেধাবী পিতৃলোকমহেশ্বরঃ ।। ৩৪
हेतुमागमनेहपृच्छत्ते च तस्मै न्यवेदयन् । विद्धि कीनाशनाथ त्वं शेषपर्यङ्कशायिना ॥३५
হেতুমাগমনেহপৃচ্ছত্তে চ তস্মৈ ন্যবেদয়ন্ । বিদ্ধি কীনাশনাথ ত্বং শেষপর্য্যঙ্কশায়িনা ।। ৩৫
शौरिणा प्रहितानस्मान् समादेष्टुं त्वदन्तिके । अस्मन्मुखेन देवन्त्वां कुशलं परिपृच्छति ॥३६
শৌরিণা প্রহিতানস্মান্ সমাদেষ্টুং ত্বদন্তিকে । অস্মন্মুখেন দেবন্ত্বাং কুশলং পরিপৃচ্ছতি ।। ৩৬
नारकान् प्राणिनः सर्वान विमोक्तुञ्च नियच्छति । इत्याकर्ण्य समादिष्टं विष्णोरमिततेजसः ॥३७
নারকান্ প্রাণিনঃ সর্ব্বান বিমোক্তুঞ্চ নিয়চ্ছতি । ইত্যাকর্ণ্য সমাদিষ্টং বিষ্ণোরমিততেজসঃ ।। ৩৭
नतेन मूर्द्धा सम्भाव्य दध्यौ किञ्चन चेतसा । विमुक्तान्निरयात्सर्वांस्तान् विलोक्य मदोत्कटान् ॥३८
নতেন মূর্দ্ধা সম্ভাব্য দধ্যৌ কিঞ্চন চেতসা । বিমুক্তান্নিরয়াৎসর্ব্বাংস্তান্ বিলোক্য মদোৎকটান্ ।। ৩৮
स तैरनुगतः सर्वैर्विष्णोरायतनं ततः । ययौ स वरयानेन यत्रास्ते दुग्धवारिधिः ॥३९
স তৈরনুগতঃ সর্ব্বৈর্ব্বিষ্ণোরায়তনং ততঃ । যযৌ স বরযানেন যত্রাস্তে দুগ্ধবারিধিঃ ।। ৩৯
तदन्त उदितानेकसूर्यकोटिसमप्रभम् । इन्दीवरदलश्याममालुलोके जगद्गुरुम् ॥४०
তদন্ত উদিতানেকসূর্য্যকোটিসমপ্রভম্ । ইন্দীবরদলশ্যামমালুলোকে জগদ্গুরুম্ ।। ৪০
शय्याफणिफणारत्न-मरीच्या मिश्रतेजसम् । विलोक्यमानमानन्दनिर्भरं प्रीतमानसम् ॥४१
শয্যাফণিফণারত্ন-মরীচ্যা মিশ্রতেজসম্ । বিলোক্যমানমানন্দনির্ভরং প্রীতমানসম্ ।। ৪১
भावानुगैर्दृगालीकैः श्रिया प्रेम्नेक्षितं मुहुः । योगिभिः परितो जुष्टं ध्याननिष्पन्दतारकैः ॥४२
ভাবানুগৈর্দৃগালীকৈঃ শ্রিয়া প্রেম্নেক্ষিতং মুহুঃ । যোগিভিঃ পরিতো জুষ্টং ধ্যাননিষ্পন্দতারকৈঃ ।। ৪২
स्तूयमानं महेन्द्रण पराजेतुं विरोधिनः । आम्नायवचसामन्ते व्रह्मणो निःसृतैर्मुखात् ॥४३
স্তূয়মানং মহেন্দ্রণ পরাজেতুং বিরোধিনঃ । আম্নায়বচসামন্তে ব্রহ্মণো নিঃসৃতৈর্মুখাৎ ।। ৪৩
मुर्तिमद्भिर्वचोभिश्च गीयमानगुणोत्करम् । सम्प्रीतञ्चाप्युदासीनमपि सर्वासु योनिषु ॥४४
মুর্ত্তিমদ্ভির্ব্বচোভিশ্চ গীয়মানগুণোৎকরম্ । সম্প্রীতঞ্চাপ্যুদাসীনমপি সর্ব্বাসু যোনিষু ।। ৪৪
योगसञ्चितपुण्यानां यौगपद्येन जन्तुषु । विलोक्यमानमात्मानमखिलं सचराचरम् ॥४५
যোগসঞ্চিতপুণ্যানাং যৌগপদ্যেন জন্তুষু । বিলোক্যমানমাত্মানমখিলং সচরাচরম্ ।। ৪৫
आमोदयन्तमालोकैरात्मानं दीप्तिपूरितैः । आविभ्राणं वपुर्व्व्यापि द्योतितं भोगिनस्त्विषा ॥४६
আমোদয়ন্তমালোকৈরাত্মানং দীপ্তিপূরিতৈঃ । আবিভ্রাণং বপুর্ব্ব্যাপি দ্যোতিতং ভোগিনস্ত্বিষা ।। ৪৬
इन्दीवरदलश्यामं ज्योत्स्नयेव नभस्तलम् । विलोक्य तं स तुष्टाव धिया वहुलयानतः ॥४७
ইন্দীবরদলশ্যামং জ্যোৎস্নয়েব নভস্তলম্ । বিলোক্য তং স তুষ্টাব ধিয়া বহুলয়ানতঃ ।। ৪৭
यम उवाच ।
नमः समस्तनिर्माण-निर्मलीभुतचेतसे । वदनोद्गीर्णवेदाय विश्वरूपाय वेधसे ॥४८
যম উবাচ ।
নমঃ সমস্তনির্ম্মাণ-নির্ম্মলীভুতচেতসে । বদনোদ্গীর্ণবেদায় বিশ্বরূপায় বেধসে ।। ৪৮
वलवेग-सुदुर्द्धर्ष-दानवेन्द्रमदद्रुहे । नमः स्थितौ च सत्त्वाय विश्वाधाराय विष्णवे ॥४९
বলবেগ-সুদুর্দ্ধর্ষ-দানবেন্দ্রমদদ্রুহে । নমঃ স্থিতৌ চ সত্ত্বায় বিশ্বাধারায় বিষ্ণবে ।। ৪৯
नमः पातकसङ्घातजिष्णवेहखिलदेहिनाम् । ईषदुन्मीलल्लाटनेत्राग्निप्रभवार्च्चिषे ॥५०
নমঃ পাতকসঙ্ঘাতজিষ্ণবেহখিলদেহিনাম্ । ঈষদুন্মীলল্লাটনেত্রাগ্নিপ্রভবার্চ্চিষে ।। ৫০
त्वं हि सर्वस्य लोकस्य गुरुरात्मा महेश्वरः । विसृज्य वैष्णवान् सर्वानतस्त्वमनुकम्पसे ॥५१
ত্বং হি সর্ব্বস্য লোকস্য গুরুরাত্মা মহেশ্বরঃ । বিসৃজ্য বৈষ্ণবান্ সর্ব্বানতস্ত্বমনুকম্পসে ।। ৫১
व्यापयन्नखिलं लोकं मायया परिवृंहितम् । न तया परिभूतोहसि न च तत्प्रभवैर्गुणैः ॥५२
ব্যাপয়ন্নখিলং লোকং মায়য়া পরিবৃংহিতম্ । ন তয়া পরিভূতোহসি ন চ তৎপ্রভবৈর্গুণৈঃ ।। ৫২
अन्तरावर्तमानोहपि न ताभ्यामभिभूयसे । दृशा विषयवर्तिन्या निगृहीतमना अपि ॥५३
অন্তরাবর্ত্তমানোহপি ন তাভ্যামভিভূয়সে । দৃশা বিষয়বর্ত্তিন্যা নিগৃহীতমনা অপি ।। ৫৩
तया फलाभिगामिन्या आत्मनेवाभिलीयसे । न तवास्ति महिम्नोहन्तो यथा निरवधिः स्वयम् ॥५४
তয়া ফলাভিগামিন্যা আত্মনেবাভিলীয়সে । ন তবাস্তি মহিম্নোহন্তো যথা নিরবধিঃ স্বয়ম্ ।। ৫৪
मौनमेवात्र युक्तं मे विषयोहसि कथं गिराम् । इति स्तुत्वा ततो वाक्यमिदमाह कृताञ्जलिः ॥५५
মৌনমেবাত্র যুক্তং মে বিষয়োহসি কথং গিরাম্ । ইতি স্তুত্বা ততো বাক্যমিদমাহ কৃতাঞ্জলিঃ ।। ৫৫
विनियोगादमी मुक्ता देहिनो निर्गुणा मया । समादिश यदन्यन्मे कार्यमस्ति जगद्गुरो ॥५६
বিনিয়োগাদমী মুক্তা দেহিনো নির্গুণা ময়া । সমাদিশ যদন্যন্মে কার্য্যমস্তি জগদ্গুরো ।। ৫৬
इति विज्ञापितस्तेन तमाह मधुसूदनः । मेघगम्भीरया वाचा सिञ्चन्निव सुधारसैः ॥५७
ইতি বিজ্ঞাপিতস্তেন তমাহ মধুসূদনঃ । মেঘগম্ভীরয়া বাচা সিঞ্চন্নিব সুধারসৈঃ ।। ৫৭
पापादुद्धार्यते लोको मया समयवर्तिना । त्वयि विन्यस्तभारोहहं नानुशोचामि देहिनः । तदाचर निजं कर्म प्रयाहि स्वं निकेतनम् ॥५८
পাপাদুদ্ধার্য্যতে লোকো ময়া সময়বর্ত্তিনা । ত্বযি বিন্যস্তভারোহহং নানুশোচামি দেহিনঃ । তদাচর নিজং কর্ম্ম প্রয়াহি স্বং নিকেতনম্ ।। ৫৮
श्रीभगवानुवाच ।
इत्युक्त्वान्तर्दधे देवः सोहपि स्वपुरमाययौ ॥५९
শ্রীভগবানুবাচ ।
ইত্যুক্ত্বান্তর্দ্দধে দেবঃ সোহপি স্বপুরমাযযৌ ।। ৫৯
सेहपि स्वजातिजान् सर्वान्निरयस्थाननेकशः । उद्धृत्य वरयानेन विष्णुलोकं ययौ स्वयम् ॥६०
সেহপি স্বজাতিজান্ সর্ব্বান্নিরয়স্থাননেকশঃ । উদ্ধৃত্য বরযানেন বিষ্ণুলোকং যযৌ স্বয়ম্ ।। ৬০
इति श्रीपाद्मे उत्तरखण्डे गीतामाहात्म्ये तृतीयाध्यायमाहात्म्यं सप्तसप्तत्यधिकशततमोहध्यायः ॥१७७॥
ইতি শ্রীপাদ্মে উত্তরখণ্ডে গীতামাহাত্ম্যে তৃতীয়াধ্যায়মাহাত্ম্যং সপ্তসপ্তত্যধিকশততমোহধ্যায়ঃ ।।১৭৭।।
[পদ্মপুরাণ, উত্তর খণ্ড, ১৭৭ অধ্যায়]
_________________________________________1. "Padmapuran, Uttarkhanda (Bengali)" by Veda Vyasa, 1915. Translated by Sri Tarakanta Debasharrma, Krishnadas Shastri and Sriramdas Shastri, edited by Pandit Panchanan Tarkaratna. Bangabasi-Electro-machine edition. Published & printed by Sri Natabar Chakraborty for Bangabasi Karyalay, 38/2 Bhabanicaran Datta Street, Kolkata. First Nababharat Edition, 2013 (with identical page layout). Nababharat Publishers, 72 D, Mahatma Gandhi Road, Kolkata-700009. 1062p.
2. "Padma Puranam, Uttar Khandam & Kriyayogasarkhandam (Sanskrit)" by Veda Vyasa, 1946. Gurumadal Series No.XVIII, Part V. Published by Sri Mansukhray More, Clive Row, Kolkata-1. Printed by Sri Abadhkishore Singha, Gopal Printing Works, 87 A, Raja Dinendra Street, Kolkata-6. Cover & Title page printed by The Bengal Printing Works, Kolkata-1.
Bengali Translation
[Digitised by scanning and then by typing mostly in Notepad using Unicode Bengali "Siyam Rupali" font. Sanskrit verses were first typed in unicode bengali script using English to Bengali transliteration tool "Avro Phonetic Keyboard". Then this sanskrit in bengali script is transliterated to sanskrit in devanagari script using online tools of sanscript or ashtangayoga. Some errors during transliteration like ब् व् are corrected manually.]
Uploaded by rk
Uploaded by rk
<Previous--Contents--Next>
No comments:
Post a Comment